سلامت معنوی ظرفیت مواجهه با بحران‌ها را ایجاد می‌کند

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، نشست علمی «رهیافت خداسو به سلامت معنوی» سه‌شنبه، ۱۲ دی در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

علی فتحی‌آشتیانی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ضمن تبریک میلاد حضرت فاطمه زهرا(س) بیان کرد: در سال ۱۹۴۶ مفهوم سلامت را سازمان جهانی بهداشت در سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی معرفی کرد که شاهد بی‌توجهی به موضوع سلامت معنوی بودیم اما چهار دهه بعد نماینده کشور نروژ بیان می‌کند که این کشور از نظر اقتصادی مشکلی ندارد اما افسردگی، خودکشی، بیماری روانی، جرم، جنایت و بزهکاری‌ها در این کشور رو به افزایش است و به نظر می‌رسد که کمبود سلامت معنوی منجر به رشد این موضوعات شده است.

وی ادامه داد: بعد از این اتفاق سلامت معنوی جزو یکی از ابعاد مفهوم سلامت از سوی سازمان بهداشت جهانی مطرح ‌شد. این مفهوم در دنیا قدمتی حدوداً پنج دهه‌ای دارد و اخیراً در غرب وارد حوزه سلامت شده است. پس از این اتفاق کشورهای غربی به عنوان یک موضوع جدی به این موضوع پرداخته‌اند و پژوهش‌ها و مقالات بسیاری را در این زمینه انجام داده‌اند. متأسفانه در دانشگاه‌های ایران کمتر به موضوع سلامت معنوی پرداخته شده است و مبدع توجه به این موضوع آقای مرندی بودند که به فرهنگستان علوم پزشکی آمدند.

فتحی‌آشتیانی اظهار کرد: هدف اروپا و آمریکا از ترویج سلامت معنوی، ترویج روحیه رضایت از زندگی دنیوی، خوش‌بینی و امید به آینده است و توجهی نسبت به موضوعات دینی و الهی ندارند اما فرهنگستان علوم پزشکی به رویکرد دینی و اسلامی سلامت معنوی تأکید و توجه ویژه دارد.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره تأکید کرد: سلامت معنوی می‌تواند از طریق افزایش شناخت و بینش فرد، ظرفیت مواجهه با چالش‌ها و بحران‌ها را ایجاد کند و انسان را نجات دهد و در مواجهه با مشکلات زمینه تعادل بخشی را برای او فراهم سازد.

وی با بیان اینکه بزرگان دینی ما در رابطه با سلامت معنوی توصیفات بسیاری دارند که می‌توان به آنها رجوع کرد گفت: با توجه به اقدامات فرهنگستان علوم پزشکی، سلامت معنوی تعریفی هدفمند و معنادار از جهان است. بنابراین ما به این علت به سلامت معنوی نیاز داریم که موضوع معنویت از مسائل حیات‌بخش و پدیده‌ای جهانی است. کارکرد سلامت معنوی تقویت روحیه، توکل به درگاه خدا و توجه به عنایات حق تعالی است و افرادی که ملبس به سلامت معنوی‌اند دارای عزت نفس، کرامت، تقوا و... هستند.

فتحی‌آشتیانی افزود: در سیاست‌های کلی سلامت کشور به موضوع سلامت معنوی توجه شده و در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور نیز به موضوع سلامت معنوی پرداخته شده است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در رابطه با کتاب «سلامت معنوی» تصریح کرد: این کتاب حاصل چند سال کار است که تألیف شده و زحمات بسیاری برای آن کشیده شده است. چهارچوب کلی و ویژگی‌های عام سلامت معنوی در هشت نکته در این کتاب شرح داده شده که عبارت است از «جامعیت و فراگیری» که سلامت معنوی ‌می‌تواند در همه ساحت‌های زندگی حضور داشته باشد؛ «توازن و انسجام» که با سایر ابعاد سلامت توازن دارد و سبب انسجام سایر ابعاد سلامت می‌شود؛ «عقلانی و معرفتی بودن سلامت معنوی» که عقلانیت پایه اصلی سلامت معنوی است و منجر به رشد عقلانیت می‌شود.

وی افزود: «تشریح درجات و مراتب سلامت معنوی» که هرکس از افراد به میزانی از سلامت معنوی برخوردار هستند و این فرصت وجود دارد تا سلامت معنوی خود را ارتقا دهند؛ «تعدیل‌گری وترمیم کنندگی سلامت معنوی» که می‌تواند اعتدال را در افراد ایجاد کند؛ بُعد «انفسی و آفاقی» که از عناصر دیگر سلامت معنوی است؛ موضوع «اختیاری و اکتسابی بودن سلامت معنوی» که می‌توان به صورت اختیاری به سمت سلامت معنوی رفت و بعد آخر، ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری سلامت معنوی است.