برگزاری جلسه نقد کتاب «پژوهشی در محکم و متشابه» در حاشیه بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران

غرفه دیدار، همزمان با دومین روز برپایی بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، نشست نقد و بررسی کتاب «پژوهشی در محکم و متشابه» اثر مشترک حجج اسلام دکترمحمد اسعدی و دکترسیدمحمود طیب‌حسینی را با حضور حجج اسلام محمدعلی مهدوی‌راد و علی راد  برگزار کرد.

به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، غرفه دیدار وابسته به خانه کتاب است  و در مدت زمان برپایی بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، جلسات نقد کتاب های منتخب فصل و جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی در سال گذشته را با حضور نویسندگان آثار و منتقدان برگزار می کند.

 به گزارش خبرگزاری ایکنا، جلسه نقد کتاب «پِژوهشی در محکم و متشابه» در دومین روز برگزاری نماشگاه کتاب تهران توسط غرفه دیدار برگزار شد. گزارش مختصر این نشست را در ادامه می آید.

کتاب «پژوهشی در محکم و متشابه» توسط گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برای دانشجویان رشته علوم قرآن در مقطع کارشناسی ارشد تهیه شده و به عنوان منبع اصلی درس «محکم و متشابه» مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اثر، بهمن گذشته، جایزه کتاب سال را از آن خوده کرده است.

حجت‌الاسلام مهدوی‌راد در ابتدای این نشست ضمن تشکر از برگزاری جلسه نقد عنوان کرد: متاسفانه نقد هنوز هم جایگاه شایسته خود را در اندیشه ما پیدا نکرده و در حوزه دین نیز متاسفانه نقد بسیار کم بوده. نقد خوب باید سازنده و منصفانه باشد.

وی در ادامه افزود: کتاب «پژوهشی در محکم و متشابه» توانسته در ادبیات فارسی جای خالی این گونه کتب را پر کند و یکی از خلاءهای مطالعات قرآنی را زدوده؛ البته بحث در مورد محکمات و متشابهات کم نداشتیم، ولی این کتاب بر شانه پژوهش‌های قبلی قرار دارد و در این بحث پیشرفت حاصل کرده و در این ابعاد کتابی در ادبیات فارسی کار نشده بود.

این استاد حوزه با اشاره به چند نقد جزیی از این کتاب گفت: در صفحات ابتدایی کتاب از متشابهات صحبت شده، ولی این گونه استنباط می‌شود که گویی با تردید از این موضوع‌ها یاد شده؛ این در حالی است که این گونه نبوده و در این موارد تردید نداریم.

وی ادامه داد: گمان کنم در مورد مصحف امام علی(ع) با کمی شک سخن به میان آورده‌اند که این نیز غیرقابل قبول است، زیرا در مورد این مصحف، هم از شیعه و هم سنی نقل وجود دارد. آفت پژوهش، گزینشی برخورد کردن است. متاسفانه در برخی مواقع دیده می‌شود که این نوع برخورد با کتاب وجود دارد. اما به طور کلی این کتاب در جای خودش کتاب بسیار خوبی است.

سخنران دیگر این نشست حجت‌الاسلام علی راد بود که در ابتدا از برگزاری این نشست نقد تشکر کرد و افزود: سنت نقد یک سنت دیرین است و جزء نیک‌ترین سنت‌های به یادگار مانده از بزرگان ما از جمله شهید مطهری است.

وی در ابتدا به امتیازات ویژه کتاب اشاره کرد و گفت: یکی از امتیازات این کتاب جامعیت کتاب در مورد مبحث محکم و متشابه است. دیگر ویژگی آن نگرش جریان‌شناسانه کتاب است که با این نگاه مرزها را تفکیک کرده.

وی افزود: ساختار خوب، فنی و متناسب با موضوع، قلم پخته و علمی و استفاده از منابع قابل توجه از بارزترین ویژگی‌های این کتاب است. با این حال، متاسفانه بخش‌های کتاب با هم همسویی ندارند. در کتاب کلیات و مقدمات، بر جزئیات غلبه دارد.

این کارشناس ادامه داد: یکی از اشکالات عمده کتاب، خالی بودن آن از نمونه و مثال است. سطح آن به گونه‌ای است که اگر دانشجو به تنهایی آن را بخواند، کمتر آن را می‎فهمد. متاسفانه به هیچ وجه آگاهی پیرامونی ندارد ،که این مورد کار را حتی برای اساتید نیز مشکل کرده است.

وی در پایان سخنانش پیرامون نقد کتاب، به عدم تفکیک بین روایات شیعه و سنی، دور بودن جهت و موضوع بحث‌ها اشاره کرد و گفت: یک اشکال بنیادی که در کتاب موجود است، عدم وجود تاریخ فکری در آیه هفت سوره آل‌عمران و عدم نگاه زبان‌شناسی به بحث تشابه است.