نشست مشترک گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انجمن تاریخ پژوهان قم با موضوع کاربرد نرم افزار های اسلامی در مطال

 به گزارش واحد خبر روابط عمومی، سخنرانان این نشست دکتر منصور داداش نژاد عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سید احمد الحسینی، محقق مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور بودند.

دکتر داداش نژاد با برشماری ضرورت استفاده از کتابخانه های دیجیتال که تامین کننده منابع و اسناد برای پژوهشگران است، فوائد و ویژگیهای مراجعه به نرم افزارها را بر شمرد: صرفه جویی در وقت، دست یابی سریع و آسان به پاسخها، گسترش و انبوهی پاسخها، ارائه پاسخهای دقیق و توان ادعای نبودن به جای نیافتن از جمله مزایای مراجعه به این نرم افزارها دانستند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه  کاربرد نرم افزارها را در مباحث تاریخی در محورهای زیر بررسی کرد:  

1.      پژوهشهای آماری: برای یافتن بسامد و فراوانی کلمات، و یا تعیین نویسنده در مواردی که نویسنده یک کتاب مشخص نیست با بررسی واژه های به کار رفته در کتابهای دیگر همان نویسنده،

2.      پژوهشهای کتابشناسی: که برای نشان دادن استمرار و امتداد یک کتاب و جایگاه آن در منابع بعدی که نمونه این تحقیقات نوشته کلبرگ در موضوع کتابخانه ابن طاووس و مدرسی در میراث مکتوب شیعه است.

3.      پژوهشهای مربوط به بسط، گسترش و تطور گزارشها

4.      پژوهشهای مقایسه ای: برای مشابه یابی گزارشهای و تاثیر و تاثر و وامداری منابع از یکدیگر

5.      مورد پژوهی: که به وسیله نرم افزارها تا کنون بازسازی کتابهای مفقود فراوانی صورت گرفته است.

6.      موارد نویسی: تعیین مشایخ و مصادر نویسندگان کتابها که برای نمونه می توان مقالات موارد تاریخ طبری و موارد تاریخ مسعودی نوشته جواد علی را نام برد.

7.      پژوهشهای دانشنامه ای که در این دست پژوهشها، نرم افزاها به توسعه و عمیق شدن مباحث کمک شایانی می نماید.

 

مدیر گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه سمت گیری به سوی تاریخ نقلی و صُحفی و نص گرا شدن را از آسیب های مراجعه یک سویه به نرم افزارها بر شمرد که زمینه را برای دوری از مباحث تحلیلی فراهم نموده و گاه موجب غفلت از منابع و پژوهشهای جدید را موجب می شود. ایشان در پایان پیشنهاد تولید برنامه جامع تاریخ و عرضه اطلاعات تاریخی در قالب گاهشمار و درختواره را مطرح نمود و پیشنهاد کرد با توجه به پیشرفتهای حاصل شده در داده کاوی متون به صورت ماشینی و هوشمند و با توجه به تشکیل شدن انباری از داده های تاریخی، ضمن کدگذاری این گزارشها به تصفیه آنها اقدام شده و شباهت ها و تفاوت های متون به صورت خود کار مشخص گردد و اطلاعات تاریخی متون دیگر رشته نیز با توجه به قابلیت رده بندی موضوعی خودکار متون، بر گزارشهای تاریخی افزودن گشته و موجبات تقویت گزارشهای تاریخی فراهم گردد.

 در ادامه سید احمد الحسینی به توضیح برنامه های تاریخی تولید شده مرکز نور پرداخت و شیوه های رایج در غنی سازی اطلاعات کتابهای تاریخی را بر شمرد، سپس به توضیح برنامه سیره معصومان ^{(علیهم السلام)}پرداخت و قابلیت فنی و پژوهشی آن را بر شمرد.