نوآوری‌های علمی علامه عسکری در حل شبهات قرآنی راهگشاست
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار کرد: علامه عسکری نوآوری‌هایی خصوصاً در کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» دارد که در تحقیقات قرآنی و حدیثی راهگشاست.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمود طیب‌حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) اظهار کرد: تا آنجایی که شناخت دارم، حوزه کاری علامه عسکری دفاع از مکتب اهل بیت(ع) بود و در این راستا و زمینه هم تحقیقات بسیار ارزشمندی را انجام دادند.
وی افزود: ایشان آثار بسیار پربار و گران‌بهایی را به جامعه اسلامی عرضه کردند و تا آنجایی که از آثار ایشان مطلع هستم، هم روش بحث ایشان یک روش تقریبی ـ به منظور تقریب بین مذاهب اسلامی ـ بود و هم از یک روش علمی و تحقیقی استفاده میکردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: علامه عسکری گرایش‌های مذهبی خود را حتی‌الامکان در تحقیقات علمی کنار می‌گذاشتند و تلاش میکردند یک تحقیق علمی بی‌طرفانه و صرفاً بر اساس اسناد و مدارک تاریخی عرضه کنند و آثاری هم که عرضه کردند، برکات زیادی هم داشته است.
طیب‌حسینی عنوان کرد: افراد زیادی چه از شیعه و چه از اهل سنت با مطالعه آثار ایشان، شناخت دقیقی هم نسبت به مکتب اهل بیت(ع) و هم نسبت به مذاهب اهل سنت و شخصیت‌های مهم تاریخی ـ که در شکل‌گیری تاریخ اسلام نقش داشتند ـ آگاهی‌‌های دسته اول و معتبر و اطلاعات گسترده‌ای نسبت به این شخصیت‌ها و کلاً موضوعاتی که ایشان در آن تحقیق کردند، به دست آوردند.
وی تصریح کرد: علامه عسکری یک کتاب در حوزه مباحث قرآنی به طور شاخص و برجسته نسبت به سایر آثارش دارد با نام «القرآن الکریم و روایات المدرستین» که در سه جلد تألیف شده است. رویکرد علامه عسکری در این کتاب نیز همانند سایر آثارشان یک بحث تطبیقی و تقریبی است.
طیب‌حسینی با بیان اینکه علامه عسکری تبیین صحیحی از روایات مکتب اهل بیت(ع) در این کتاب انجام داده است، گفت: ایشان در این کتاب، همچنین در مباحث مختلف قرآنی و علوم قرآنی بحث‌های مفیدی دارد و در نهایت هم از روایات منسوب به اهل بیت(ع) و دیدگاه‌هایی که به نام شیعه و اهل بیت(ع) مطرح است، دفاع کرده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به شبهات تحریف قرآن عنوان کرد: به لحاظ اینکه ما شبهاتی در این‌باره داریم و اتهاماتی هم به شیعه زده‌اند که شیعه معتقد به تحریف است، علامه عسکری این مسئله را به شکل علمی و دقیق بررسی کرده و شبهات مربوط به آن را پاسخ داده است.
وی ادامه داد: این اتهام هم به این دلیل است که در برخی روایات شیعی که بعضاً هم روایات صحیح است، این معنا وجود دارد که قرآن تحریف شده است. علامه عسکری در این کتاب، آن روایات را آورده و توضیحات بسیار دقیقی در باب این روایات داده‌اند. حاصل نظر ایشان هم این است که این روایاتی که بعضاً خبر از تحریف در قرآن می‌دهند، مراد از این تحریف، تحریف معنوی است نه تحریف لفظی.
این محقق و پژوهشگر علوم اسلامی تصریح کرد: علامه عسکری بر این باور بود که هیچ روایتی در مکتب اهل بیت(ع) نمی‌یابید که خبر بدهد که اهل بیت(ع) یا شیعه معتقد است که کلمه‌ای یا آیه‌ای از قرآن تحریف شده و حذف یا اضافه شده باشد، بلکه مراد از تحریف در روایات، تحریف معنوی است.
وی ادامه داد: در واقع، تفسیرهای نادرستی از قرآن بیان شده که در روایات از آن با عنوان «تحریف» یاد شده است یا به عنوان مثال در برخی روایات ما آمده است که فلان آیه، کلمه «فی علیٍّ» هم داشت، بعد بیان شده که «حرّفوها؛ آن‌را تحریف کردند»، منظور روایات این نیست که کلمه «فی علیٍّ» جزء قرآن بوده و خداوند متعال آن را نازل کرده و عده‌ای آن را حذف و تحریف کرده‌اند، بلکه منظور این روایات این است که غرض این آیه درباره امام علی(ع) بود، نزول این آیه در شأن امام علی(ع) بود و عده‌ای آن آیه را به شکل دیگری تفسیر کردند، نه اینکه کلمه یا عبارتی از قرآن حذف شده باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه عنوان کرد: همین‌طور در بحث قرائات نیز این مسئله مطرح می‌شود؛ یعنی به عنوان مثال وقتی می‌گویند که آمده است: «فی قرائه علی(ع)» یا «فی قرائه فاطمه(س)» یا «فی قرائه جعفر بن محمد(ع)» این عبارات را ما در کتاب‌های تفسیر شیعه و سنی می‌بینیم. این «فی قرائه» معنی‌اش این نیست که آیه قرآن کریم این‌گونه نازل شده است، بلکه معنی قرائت در این عبارات، تفسیر است. «فی قرائه علی(ع)»؛ یعنی امام علی(ع) این‌طور تفسیر می‌کرده‌اند.
وی با بیان اینکه این مسئله شواهد زیادی هم دارد، گفت: در تفاسیر مختلف داریم که می‌گویند فلان شخص آیه را به نحو خاصی قرائت می‌کرد، منظورشان این است که به آن نحو خاص تفسیر می‌کرده است. بنابراین در مواردی، وقتی کلمه قرائت به کار می‌رود، صرفاً به معنای خواندن نیست، بلکه منظور تفسیرکردن است و این یکی از نکاتی است که علامه عسکری برای اولین بار آن را مطرح کرده است. به هر حال، علامه عسکری نوآوری‌هایی خصوصاً در کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» که سه جلد است، مطرح کرده است که در تحقیقات قرآنی و حدیثی راهگشاست.
وی افزود: ایشان آثار بسیار پربار و گران‌بهایی را به جامعه اسلامی عرضه کردند و تا آنجایی که از آثار ایشان مطلع هستم، هم روش بحث ایشان یک روش تقریبی ـ به منظور تقریب بین مذاهب اسلامی ـ بود و هم از یک روش علمی و تحقیقی استفاده میکردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: علامه عسکری گرایش‌های مذهبی خود را حتی‌الامکان در تحقیقات علمی کنار می‌گذاشتند و تلاش میکردند یک تحقیق علمی بی‌طرفانه و صرفاً بر اساس اسناد و مدارک تاریخی عرضه کنند و آثاری هم که عرضه کردند، برکات زیادی هم داشته است.
طیب‌حسینی عنوان کرد: افراد زیادی چه از شیعه و چه از اهل سنت با مطالعه آثار ایشان، شناخت دقیقی هم نسبت به مکتب اهل بیت(ع) و هم نسبت به مذاهب اهل سنت و شخصیت‌های مهم تاریخی ـ که در شکل‌گیری تاریخ اسلام نقش داشتند ـ آگاهی‌‌های دسته اول و معتبر و اطلاعات گسترده‌ای نسبت به این شخصیت‌ها و کلاً موضوعاتی که ایشان در آن تحقیق کردند، به دست آوردند.
وی تصریح کرد: علامه عسکری یک کتاب در حوزه مباحث قرآنی به طور شاخص و برجسته نسبت به سایر آثارش دارد با نام «القرآن الکریم و روایات المدرستین» که در سه جلد تألیف شده است. رویکرد علامه عسکری در این کتاب نیز همانند سایر آثارشان یک بحث تطبیقی و تقریبی است.
طیب‌حسینی با بیان اینکه علامه عسکری تبیین صحیحی از روایات مکتب اهل بیت(ع) در این کتاب انجام داده است، گفت: ایشان در این کتاب، همچنین در مباحث مختلف قرآنی و علوم قرآنی بحث‌های مفیدی دارد و در نهایت هم از روایات منسوب به اهل بیت(ع) و دیدگاه‌هایی که به نام شیعه و اهل بیت(ع) مطرح است، دفاع کرده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به شبهات تحریف قرآن عنوان کرد: به لحاظ اینکه ما شبهاتی در این‌باره داریم و اتهاماتی هم به شیعه زده‌اند که شیعه معتقد به تحریف است، علامه عسکری این مسئله را به شکل علمی و دقیق بررسی کرده و شبهات مربوط به آن را پاسخ داده است.
وی ادامه داد: این اتهام هم به این دلیل است که در برخی روایات شیعی که بعضاً هم روایات صحیح است، این معنا وجود دارد که قرآن تحریف شده است. علامه عسکری در این کتاب، آن روایات را آورده و توضیحات بسیار دقیقی در باب این روایات داده‌اند. حاصل نظر ایشان هم این است که این روایاتی که بعضاً خبر از تحریف در قرآن می‌دهند، مراد از این تحریف، تحریف معنوی است نه تحریف لفظی.
این محقق و پژوهشگر علوم اسلامی تصریح کرد: علامه عسکری بر این باور بود که هیچ روایتی در مکتب اهل بیت(ع) نمی‌یابید که خبر بدهد که اهل بیت(ع) یا شیعه معتقد است که کلمه‌ای یا آیه‌ای از قرآن تحریف شده و حذف یا اضافه شده باشد، بلکه مراد از تحریف در روایات، تحریف معنوی است.
وی ادامه داد: در واقع، تفسیرهای نادرستی از قرآن بیان شده که در روایات از آن با عنوان «تحریف» یاد شده است یا به عنوان مثال در برخی روایات ما آمده است که فلان آیه، کلمه «فی علیٍّ» هم داشت، بعد بیان شده که «حرّفوها؛ آن‌را تحریف کردند»، منظور روایات این نیست که کلمه «فی علیٍّ» جزء قرآن بوده و خداوند متعال آن را نازل کرده و عده‌ای آن را حذف و تحریف کرده‌اند، بلکه منظور این روایات این است که غرض این آیه درباره امام علی(ع) بود، نزول این آیه در شأن امام علی(ع) بود و عده‌ای آن آیه را به شکل دیگری تفسیر کردند، نه اینکه کلمه یا عبارتی از قرآن حذف شده باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه عنوان کرد: همین‌طور در بحث قرائات نیز این مسئله مطرح می‌شود؛ یعنی به عنوان مثال وقتی می‌گویند که آمده است: «فی قرائه علی(ع)» یا «فی قرائه فاطمه(س)» یا «فی قرائه جعفر بن محمد(ع)» این عبارات را ما در کتاب‌های تفسیر شیعه و سنی می‌بینیم. این «فی قرائه» معنی‌اش این نیست که آیه قرآن کریم این‌گونه نازل شده است، بلکه معنی قرائت در این عبارات، تفسیر است. «فی قرائه علی(ع)»؛ یعنی امام علی(ع) این‌طور تفسیر می‌کرده‌اند.
وی با بیان اینکه این مسئله شواهد زیادی هم دارد، گفت: در تفاسیر مختلف داریم که می‌گویند فلان شخص آیه را به نحو خاصی قرائت می‌کرد، منظورشان این است که به آن نحو خاص تفسیر می‌کرده است. بنابراین در مواردی، وقتی کلمه قرائت به کار می‌رود، صرفاً به معنای خواندن نیست، بلکه منظور تفسیرکردن است و این یکی از نکاتی است که علامه عسکری برای اولین بار آن را مطرح کرده است. به هر حال، علامه عسکری نوآوری‌هایی خصوصاً در کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» که سه جلد است، مطرح کرده است که در تحقیقات قرآنی و حدیثی راهگشاست.
نظر شما :