کارگاه آموزشی نقد اطلس شیعه را برگزار کرد

 کارگاه آموزشی نقد اطلس شیعه با همکاری و مشارکت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانشگاه اصفهان در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان در تاریخ 6 تیر ماه برگزار شد.

   در این نشست که با استقبال گسترده اساتید و دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی رشته های تاریخ و جغرافیا مواجهه شده بود ابتدا دکتر رامشت رئیس دانشگاه اصفهان با خوشامدگویی به حاضران ضمن اشاره به کار سترگ استاد رسول جعفریان در تدوین کتاب اطلس شیعه، آن را پژوهشی ملی نامید که خلا موجود در این زمینه را برای ایرانیان و دانشمندان خارج از کشور پر خواهد کرد. پس از آن دکتر منتظر القائم ریئس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان ضمن خیر مقدم به مدعوین انتشار کتاب اطلس شیعه را اثر ارزشمندی در دفاع از تشیع عنوان نمود.

در ادامه تعدادی از اساتید و سخنرانان به ارائه مقالات خود پرداختند. دکتر احمد خضری «بررسی تشیع در اندلس»، دکتر محسن الویری «تاملاتی پیرامون اطلس شیعه در نگاهی کلی»، دکتر منصور داداش ن‍ژاد «بررسی اعلام جغرافیایی نقشه های اطلس شیعه»، حجت الاسلام و المسلمین حسین مرادی نسب «تشیع در شهرهای ایران»، حجت الاسلام عبد المجید ناصری «نقدو بررسی تشیع در افغانستان و آسیای مرکزی اطلس شیعه»، دکتر منتظر القائم، «نقش شیعان سنگال در دگرگونی فرهنگی این کشور»، دکتر محمد علی چلونگر «تشیع در مغرب»، حجت الاسلام علمدار «شیعیان پاکستان در اطلس شیعه»، رسول حیدری «نقد و بررسی کم و کیف نقشه های اطلس شیعه» و کیومرث عظیمی«‌پراکندگی فرق و مذاهب تشیع در کردستان» را ارائه کردند.

   گفتنی است مقالات ارائه شده تنها بخشی از مقالاتی بود که برای این کارگاه ارائه شده بود و بزودی مجموعه مقالات این کارگاه منتشر می شود. در مقالات ارائه شده ضمن برشماری ویژگی ها و امتیازات کتاب، نقدهایی نیز مطرح گردید. جامیعت کتاب در موضوع خود، نو و تازه بودن طرح و ایده و تلقی از آن به عنوان یک پژوهش ملی، پاسخ به نیاز جدی و فوری در این زمینه، سرعت و ابتکار عمل در تهیه و ارائه اطلس، امتیاز عالی برخی نقشه‌هایی که توسط تدوین کنندگان تهیه شده و تا کنون پیشینه نداشته است از جمله امتیازات این کتاب برشمرده شد و موضوعاتی نظیر عدم اعتبار کافی نقشه های ارائه شده و گاه سلیقه ای بودن آنها و برخوردار نبودن از معیار یکدست و رویه یگانه، فاقد علائم نقشه مانند مقیاس و یا راهنمای کامل مربوط به نقشه، فاقد سند بودن بیشتر متن های ارائه شده، عدم ارائه اطلاعات در برخی زمینه ها مانند خوارزم و یا ناقص بودن اطلاعات ارائه شده مانند مورد کردستان و پاکستان و نپرداختن به دولت پهلوی به عنوان دولت شیعی، مشخص نبودن منطق دسته بندی مطالب کتاب به ویژه در زمینه چین و مالزی و اندلس و عدم لحاظ تقسیم بندی های جغرافیایی منطبق با معیارهای جغرافی دانان قدیم و حوزه بندی های جغرافیای جدید را می توان از جمله نقایص کتاب اطلس شیعه نامبرد.

   در ادامه کارگاه پس از سخنرانی ها و ارائه مقالات ، حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان به عنوان نویسنده کتاب اطلس شیعه به سخنرانی پرداخت و به اشکالات مطرح شده پاسخ گفت.

   وی عنوان داشت: طرح هر چند عجولانه بود اما چون سابقه پژوهش در زمینه تاریخ تشیع از سوی تدوین کننده وجود داشت مشکل حل می شد و تدوین کنندگان ترجیح می دادند به جهت عدم ثبات در مدیریت کشوری طرح را بزودی و به سرعت به اتمام برسانند تا از این جهت دچار لطمه نگردد. ضمن آن که تا کنون دائره المعارف های گوناگونی که در ایران شروع به تدوین شده به پایان نرسیده و ما نمی خواستم سرنوشتمان همچون آنان شود.

   ایشان همچنین افزود: از نیروهای متخصص بسیاری برای گرفتن آخرین اطلاعات در زمینه تاریخ تشیع استفاده شد برای نمونه تاریخ تشیع در لبنان، از افراد بومی همان جا استفاده های بسیاری شد. هر چند اطلاعات ما از کشورهای همسایه خودمان بسیار کم است و سایت ها نیز معمولا به روز نیست و از این جهت ما در کسب اطلاعات دچار مشکل می شدیم.

   حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان تازه های زیادی را در تاریخ تشیع بر شمرد و یاد آور شد که این اطلس فضای نوینی را عرضه کرده است.

   او در پاسخ به نقد مطرح شده درباره گزیده نویسی ها در تاریخ تشیع اظهار داشت: در این کتاب در صدد بودیم تا نمایی از تاریخ تشیع را بیان نماییم و بهترین مطالب را انتخاب کنیم و به لحاظ دیدگاه نیز مطالب ارائه شده دیدگاه شیعه معتدل باشد نه دیگاه شیعیان افراطی.

   شایان ذکر است درپایان این کارگاه آموزشی به منظور پاسداشت تلاش های حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان در تدوین کتاب اطلس شیعه از سوی رئیس دانشگاه اصفهان از ایشان تقدیر به عمل آمد.