نشست علمی تخصصی «درمانگری مذهبی» برگزار شد

نشست علمی «درمانگری مذهبی» با حضور کارشناسان دانشگاهی و  حوزوی، از سوی گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری انجمن عملی روانشناسان اسلامی حوزه برگزار شد.

به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دکترمسعودجان‌بزرگی، عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در این نشست گفت: بسیاری از روان‌درمانگری‌ها، هسته‌های مذهبی دارد. از زمانی که مذهب در روان‌درمانگری‌ها ورود پیدا کرد، تلاش روان‌درمان‌گرها این بوده؛مذهب را از این امر خارج کنند که البته بعضی از این افراد با این نظریه مخالف بودند و آن را نپذیرفتند.

وی به تحقیقات آلپورت در این زمینه اشاره کرده و خاطرنشان ساخت: آلپورت در تحقیقات خود کشف کرد که در زندگی انسان‌ها سبک‌های زندگی علمی، اقتصادی، قدرت‌طلبی، زیبایی و هنر، خدمت به دیگران و مذهب می تواند وجود داشته باشد. آلپورت ثابت کرد که اگر شما از هر زندگی غیر از مذهبی زندگی کنید، سبک زندگی  کاریکاتوری می‌شود.

دکترجان‌بزرگی به دو نیاز انسان اشاره کرده و اظهار داشت: یکی از نیازهای انسان، نیاز به تعادل است که نام دیگر آن نیازهای کمبودی است.

وی هدف این نیاز، سلامت و حوزه عمل آن را در هفت حوزه شناخت، رفتار، عواطف، روابط، بیولوژی و سبک زندگی، حس و تجسم، خلاصه شده دانست.

عضو هیات علمی گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: نیاز بعدی انسان‌ها، نیاز تعالی است که هدف آن شکوفایی و جاودانگی می‌باشد و حوزه عمل آن هم معنویت است، همچنین عدم ارضاء آن، تنش هویتی، دوسوگرایی و فقدان رضایت را ایجاد می‌کند.

وی افزود: از نظر تحولی نه تکاملی، نیاز تعالی وابسته به نیاز تعادل می باشد.

دکتر جان‌بزرگی، به سه قله فراروی تعالی انسان‌ها اشاره و تصریح کرد: منیت، مادیت و موقعیت، سه قله فراروی تعالی انسان‌ها می‌باشد که باید از این قله‌ها عبور کند و اگر کسی دچار یکی از این سه قسم شود، به بیراهه کشیده می‌شود.

وی، تعریف مذهب را تسهیل فراروی یا متعالی‌سازی وجود انسان از سه قله منیت، مادیت و موقعیت دانسته و گفت: هدف مذهب، هدایت انسان‌ها به قرب الهی است و این، معنای غایی روان‌شناختی انسان است.

این استاد حوزه و دانشگاه در تعریف عمل، اظهار داشت: عمل یعنی هرگونه حرکت فیزیکی و روان‌شناختی که بالقوه با اراده قابل مهار باشد. هر عمل در صورتی معنوی است که معنای خود را پیدا کند و هدفمند باشد و همچنین قابلیت ارزشگذاری داشته باشد.

دکترمسعودجان‌بزرگی در بخش دیگری از سخنان خود، به مراحل تحول روانی معنوی پرداخته و اذعان داشت: اولین مرحله از این مراحل، مرحله «دینِ خود میان بین» است. کسانی که در این مرحله از تحول دینی هستند، به طور سحرآمیزی در تلاش‌اند تا «دیگرآزاری» را که میل به تنبیه و آزار آنها دارد، آرام کنند و یا از او رهایی یابند. تفکر سحرآمیز، دعاهای دادخواست‌گونه و ... به وفور در بیان مذهبی آنها به چشم می‌خورد و این افراد به شدت بی‌ثبات هستند.

این پژوهشگر علم دینی، «دین جزمی­نگر» را مرحله دوم تحول روانی عنوان و تصریح کرد: در این مرحله تعصب مذهبی، فرد را به سمت کسب عشق و پذیرش خداوند سوق می‌دهد. این افراد از مأیوس‌کردن دیگران و خداوند می‌ترسند. بی‌اختیار به همنواکردن خود با دستورها و نمادهای مذهبی تمایل دارند و از رفتار و خشم خود احساس گناه می‌کنند و سعی دارند آنها را سرکوب کنند.

وی ادامه داد: مرحله سوم، مرحله «دین برزخی» نام دارد. کسانی که به این مرحله می‌رسند، باورهای پیشین خود را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند و تلاش می کنند، تا ارزش‌ها و اندیشه‌های معنوی خود را از نو سازماندهی کنند. هر چند احتمالا احساس معنوی بی‌اساس و آشفته‌ای دارند.

دکتر جان‌بزرگی، در پایان «دین بازساخت یافته» و «دین متعالی» را مراحل چهارم و پنجم تحول معنوی روانی ذکر کرد.