نشست تخصصی «حاکمیت تفکر عثمانی بر نیروهای معارض کربلا» برگزار شد
گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نشست تخصصی «حاکمیت تفکر عثمانی بر نیروهای معارض کربلا»را به منظور تبیین تفکرات حاکم بر معارضان واقعه کربلا و به ویژه تفکر عثمانی، در مدرسه علمیه حجتیه برگزار کرد.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مدیر گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه طی سخنانی گفت: آنچه که در این نشست مورد تبیین و بررسی قرار می‌گیرد، بیان این مطلب است که کسانی که در کوفه مقابل قیام مسلم ایستادند و در کربلا سپاه عمربن‌سعد را تشکیل دادند، دارای تفکر عثمانی بوده‌اند و کوفی بودن مساوی شیعه بودن، مغالطه‌ای بیش نیست.
حجت الاسلام‌والمسلمین دکترمحمدرضا هدایت‌پناه گفت: قتل عثمان بازتاب‌های مختلفی در بعد نظامی، سیاسی و همچنین اعتقادی داشته است. اولین نمود این بازتاب را از نظر سیاسی و نظامی می‌توان در مقابله این تفکر با تفکر علوی در جنگ جمل مشاهده کرد، اگر چه در ظاهر این جنگ با پیروزی حزب علوی به پایان رسید، اما پیامدهایی به دنبال داشت که نخستین پیامد آن گرایش مردم بصره به تفکر عثمانی بود.
وی افزود: از سال ۴۱ هجری که معاویه بر سر کار آمد، تمام هم و غم او از بین بردن مرکز ثقل تشیع کوفه بود، او با تبلیغات زیاد و برنامه‌های دیگری که به راه انداخته بود توانست در مدت 20 سال در کنار تشیع کوفه، حزب عثمانی و تفکر آن را در کوفه گسترش داده و نهادینه کند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکترمحمدرضا هدایت‌پناه اظهار داشت: البته بدیهی است که این به معنای حاکمیت تفکر عثمانی بر کل شهر کوفه نیست و حتی انکار اکثریت شیعیان در برابر اقلیت عثمانی‌مذهبان نیست، اما معتقدیم همین اقلیت عثمانی، با پشتوانه قدرت زیاد و مدیریت فعال توانست با بسیج نیروهای خود در کوفه و البته استفاده ابزاری از اراذل و اوباش شهر، در برابر اکثریت بایستد و نهضت کربلا را شکست دهد.
مدیر گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: این نظریه برای اولین بار مطرح شده و نشان می‌دهد که نیروهای معارض امام حسین(ع) بر خلاف تصور رایج از نیروهای شیعی نبودند بلکه تفکر عثمانی داشتند. این گروه که بعد از کشته شدن عثمان پدید آمدند کم کم کوفه را پایگاه خود قرار دادند و در قیام امام حسین(ع) هسته اصلی نیروهای عمر بن سعد را تشکیل دادند و در کربلا امام و یاران وفادارش را به شهادت رساندند، من شواهد و دلایل تاریخی فراوانی از منابع تاریخی استخراج کردم تا دلایل اینکه چرا یک گروه می‌خواهند دشمنان امام را تشیع اهل کوفه معرفی کنند، نشان دهم.
مولف کتاب بازتاب تفکر عثمانی در واقعه کربلا در ادامه برای اثبات این نظریه به تبیین مفاهیم شیعه، عثمانی و علوی پرداخت و پس از آن به ایجاد زمینه‌های گسترش و نهادینه شدن تفکر ضد شیعی در کوفه اشاره کرده و در پایان با ارائه اسناد و مدارک، تفکر عثمانی نیروهای معارض را در کوفه و کربلا تشریح نمود.
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ناصری، پژوهشگر تاریخ اسلام، به طرح سوالاتی پیرامون مطالب یادشده پرداخت که مهمترین پرسش در این‌باره موضوع اجتهاد یزید از سوی برخی از اهل سنت و همسویی اثبات نظریه تفکر عثمانی در جهت اجتهادی عمل کردن معارضان بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکترمحمدرضا هدایت‌پناه در پاسخ به این سوال گفت: اولا اجتهاد عصر صحابه به علت عدالت آن‌ها، با تابعین تفاوت مبنایی دارد و ثانیا داشتن تفکر و ایدئولوژی خاص، آن هم برای معارضه با قیام امام حسین(ع) با توجه به جایگاه ویژه آن، امری ضروری برای هر حرکت نظامی و سیاسی است و بیهوده و بدون هیچ تفکر و اندیشه‌ای، تدارک چنین نیروهایی برای سرکوب قیام امام امکان نداشته است. حال این که از تفکر حزب عثمانی نمی‌توان با اصطلاح اجتهاد یاد کرد، بحث دیگری است.
نظر شما :