نشست علمی- تخصصی «تروریسم از دیدگاه اسلام و اسناد بین‌الملل» برگزار شد
گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نشست علمی- تخصصی «تروریسم از دیدگاه اسلام و اسناد بین‌الملل» را با هدف بررسی دیدگاه اسلام پیرامون تروریسم و تبیین جایگاه آن در اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی، در سالن همایش‌های دانشگاه مفید قم برگزار کرد.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام‌والمسلمین‌دکترسید حسین هاشمی، عضو هیات علمی دانشگاه مفید، ضمن تعریف مفاهیمی مانند بغی، فتک، محاربه، اقتال و تروریسم، به بررسی دیدگاه اسلام پیرامون هریک از این مفاهیم پرداخته و ارتباط میان آن‌ها و تروریسم را تبیین کرد.
وی در تعریف محاربه آن را ترساندن مردم به طور کلی و هرگونه اقدام خصمانه علیه امنیت جوامع و انسان‌ها دانست و با اشاره به بعد بین‌المللی آن، این مقوله را شامل غیرمسلمانان ساکن در کشورهای اسلامی و حتی کشورهای غیر‌اسلامی ذکر کرد.
این پژوهشگر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه «بغی» را وارد جنگ شدن گروهی سازمان‌دهی شده، علیه حکومت و حاکمان دانست و تفاوت‌های بغی با محاربه را برشمرد.
وی همچنین به حمایت احکام و قوانین فقهی اسلام از حقوق غیرنظامیان اشاره کرده و آن را مشابه اصل تفکیک نظامی و غیرنظامی در حقوق بین الملل دانست.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین‌دکترسید حسین هاشمی نهضت‌های آزادی‌بخش و رهایی‌خواه را نیز به شرط رعایت شرایط و قیود لازم و توجه به اصل تفکیک نظامیان از غیرنظامیان، از دیدگاه اسلام قابل توجیه و حمایت عنوان کرد و تاکید کرد چنانچه این گروه‌ها به قوانین اخلاقی و حقوق‌بشری از جمله اصل تفکیک نظامیان از غیرنظامیان پایبند و متعهد نباشند، از دیدگاه اسلام و حقوق بین‌الملل، گروهی تروریستی به حساب می‌آیند.
وی تصریح کرد: در به کارگیری سلاح‌های کشتارجمعی و خشونت‌بار از جمله سلاح‌های هسته‌ای، میکروبی و شیمیایی، ممنوعیت فقهی وجود دارد و استفاده از سلاح‌هایی که به غیرنظامیان آسیب برساند، فقط در دفاع مشروع جایز است.
در ادامه دکترناصر قربان‌نیا، عضو هیات علمی دانشگاه مفید به بیان مبحث تروریسم در اسناد بین‌المللی پرداخت و تاکید کرد: متاسفانه علیرغم اینکه دنیا مملو از اقدامات و حرکت‌های تروریستی بوده و هست، تا به امروز تعریفی جامع و مانع از واژه تروریسم، آن‌گونه که مورد اجماع جهانیان باشد، وجود ندارد اما یکی از بهترین تعاریف از واژه تروریسم و شاید کامل‌ترین آن‌ها تعریف شریف بسیونی است که می‌گوید: تروریسم عبارت است از اعمال و اقدامات اجبارآفرین همراه با ترس و رعب علیه اشخاصی که مورد حمایت حقوق بین‌الملل، به منظور رسیدن به قدرت سیاسی.
وی افزود: اگر این تعریف از تروریسم را بپذیریم، مقولاتی مانند محارب و بغی از دایره تروریسم خارج می‌شود و جرائمی مانند قلیه، فتک و اقتال در فقه اسلامی، با تروریسم ارتباط دارد که همگی از نظر اسلام مطرود و ممنوع هستند که البته این ممنوعیت برای زمان صلح بوده و گاهی در زمان جنگ ممکن است این مقولات با رعایت شرایط لازمه آن، برای مقابله با خدعه و تزویر دشمن، جایز شمرده شود.
دکتر قربان نیا در ادامه برخی از انواع مدرن تروریسم را نام برده و به تشریح تروریسم ایدئولوژیک، سایبر تروریسم و تروریسم هسته‌ای پرداخت.
وی با تاکید بر لزوم شناسایی ریشه‌ها و عوامل پدیدآورنده تروریسم در دنیای امروز، تروریسم را چالشی جدی در برابر حقوق بین‌الملل امروز دانست.
این عضو هیات علمی دانشگاه مفید با تقسیم جرائم بین‌المللی به جرائمی که ذاتا بین‌المللی هستند مانند ژنوسید و جرائم علیه بشریت و دسته دوم جرائمی که عهدا بین‌المللی به حساب می‌آیند، افزود: طبق بسیاری از کنوانسیون‌های بین‌المللی دولت‌ها متعهدند تا هیچ‌گونه حمایتی از اقدامات تروریستی نکرده و علاوه بر جرم‌انگاری آن در نظام حقوقی خود، قوانین مربوط به استرداد مجرمین و یا مجازات و محاکمه عادلانه آن‌ها را اجرا نمایند.
دیگر سخنران این نشست دکتر محمدحسن ضیائی‌فر،رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی بود که به تشریح تروریسم از منظر حقوق داخلی ایران و حقوق بشر پرداخت و با طرح پرسش‌هایی در این زمینه، برخی از اقدامات ایران علیه تروریسم را تبیین نمود.
وی گفت: در نظام حقوقی ایران و نیز در قوانین کیفری، تروریسم جرم‌انگاری نشده و عنوانی به نام تروریسم وجود ندارد اما این به معنای غفلت کامل قوانین ایران از مبارزه با مصادیق تروریسم نیست و در قوانین ما مجازات‌هایی برای برخی از مصادیق تروریسم تعیین شده است.
دکتر ضیایی‌فر همچنین با اشاره به اصل 49 قانون اساسی کشور و نیز قانون مبارزه با پول‌شویی، افزود: برای جرم‌انگاری برخی از مصادیق تروریسم از سالهای آخر دهه 70 به بعد اقداماتی انجام شده است. از جمله اینکه تاکنون ایران به 6 کنوانسیون از 13 کنوانسیون شناخته‌شده جهانی در زمینه مقابله با تروریسم، پیوسته است و پیوستن به موارد دیگر نیز از سوی دولت، مجلس شورای اسلامی و وزارت امور خارجه در دست بررسی است.
وی در پایان روند تولید فکر و اندیشه در زمینه مبارزه با تروریسم در ایران را رو به رشد و چشمگیر دانسته و به وجود کتاب‌ها و منابع زیادی در این‌باره اشاره کرد که می‌تواند مبنای پژوهش‌های آتی باشد.
نظر شما :