اخبار حوزه و دانشگاه (2/3/88)
آیت الله مقتدایی:
اخلاق در حوزه نیازمند بازنگری است.
مدیر حوزه علمیه قم ضمن تأکید بر ضرورت تقویت مباحث اخلاقی در حوزه‌های علمیه گفت: اخلاق در حوزه نیازمند بازنگری و اهتمام بیشتری است.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به نقل از خبرگزاری مهر، آیت‌اله‌مرتضی مقتدایی ظهر پنج‌شنبه در یازدهمین اجلاسیه اساتید سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم که در سالن اجتماعات مدرسه دارالشفا برگزار شد طی سخنانی بر ضرورت تقویت مباحث اخلاقی در حوزه‌های علمیه تأکید کرد و گفت: اشکالاتی در این زمینه وجود دارد که باید با برنامه‌ریزی مناسب و تقویت دروس اخلاق این نواقص رفع شود.
وی با بیان اینکه اخلاق در حوزه نیازمند بازنگری است، خاطرنشان کرد: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم برنامه‌های گسترده‌ای جهت تقویت و توسعه مباحث اخلاقی در حوزه دارد که اساتید حوزه نیز با توجه به ارتباط با بدنه حوزه باید در این راستا به ما کمک نمایند.
مدیر حوزه علمیه قم تأکید کرد: باید بخشی از دروس اساتید حوزه در هفته به موضوع مهم اخلاق اختصاص پیدا کند.
وی در ادامه ضمن عرض تسلیت ارتحال آیت الله بهجت تصریح کرد: وجود ایشان برای حوزه‌های علمیه با برکت بود و فقدان ایشان خسارت بزرگی در عالم اسلام و حوزه‌های علمیه بود.
آیت الله مقتدایی همچنین از تشکیل دبیرخانه دائمی اجلاسیه اساتید حوزه علمیه قم خبر داد و گفت: این دبیرخانه با هدف ارتباط مستمر مدیریت حوزه با اساتید و بدنه حوزه تشکیل خواهد شد تا بتوانیم از نظریات و طرح و برنامه‌های اساتید استفاده بهتری کنیم.
نایب رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: هم‌اکنون 8 معاونت در مرکز مدیریت حوزه علمیه قم شکل گرفته‌است که امیدواریم با اقدامات مناسب و همکاری اساتید حوزه بتوانیم حوزه علمیه را متحول نماییم.
******************************************************
مدیر کل دفتر خدمات پژوهشی وزارت علوم:
مشکل بودجه در تحقق برنامه خریدهای علمی کشور/ با کاهش بودجه مواجهیم.
مدیر کل دفتر خدمات پژوهشی وزارت علوم گفت: در حالی که بر اساس برنامه خرید علمی باید تا سال 2011 معادل 34 میلیارد تومان خرید داشته باشیم اما بودجه پژوهشی کشور در سال 87 برابر 15 میلیارد تومان است.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به نقل از خبرگزاری مهر، غلامرضا فهرستی در دهمین نشست شورای سیاستگذاری تامین منابع علمی کشور در اصفهان با ارائه گزارشی از وضعیت قراردادهای خرید منابع علمی در کشور گفت: در برنامه خرید علمی قرار است تا سال 2011، 34 میلیارد تومان خرید داشته باشیم این در حالی است که بودجه پژوهشی کشور در سال 87 برابر 15 میلیارد تومان برای دو بخش معاونت پژوهشی و معاونت فناوری بوده است و با این حال در تخصیص همین اعتبار هم با کاهش چشمگیری مواجه بودیم.
وی در رابطه با معضلات کنسرسیوم علمی کشور به چرخه میان کنسرسیوم و نمایندگان آن با ناشران و خریداران اشاره کرد و گفت: پیشنهاد ما ارتباط مستقیم کنسرسیوم با ناشرین است.
فهرستی یکی دیگر از مشکلات این کنسرسیوم را عدم پرداخت حق عضویت و بدهی دانشگاه‌ها دانست و افزود: این بدهی ها ما را در تامین منابع علمی کشور دچار مشکل می کند.
دهمین نشست شورای سیاستگذاری تامین منابع علمی کشور با حضور نمایندگانی از 55 دانشگاه و موسسه پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به منظور برگزاری انتخابات مجمع عمومی شورای سیاستگذاری برگزار شد.
******************************************************
به مناسبت بزرگداشت صدرالمتألهین:
ملاصدرا؛ بنیانگذار حکمتی نوگرا در فلسفه
به نقل از خبرگزاری مهر: صدرالدین محمدبن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین متأله و فیلسوف ایرانی و شیعه و یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام در سده یازدهم هجری قمری و بنیانگذار حکمت متعالیه است.
پدر ملاصدرا خواجه ابراهیم قوامی سیاستمداری دانشمند و بسیار مؤمن بود و با وجود داشتن ثروت و عزت و مقام هیچ فرزندی نداشت ولی سرانجام خداوند پسری به او عطا کرد که نام او را محمد (صدرالدین) گذاشتند و در عمل او را «صدرا» می‌خواندند و همین سبب شد که بعدها نیز ملقب به «ملا» یعنی دانشمند بزرگ شد و نام ملاصدرا معروف‌تر گردید و بر نام اصلی وی غلبه کرد.
صدرالدین محمد (یا صدرا) تنها فرزند وزیر حاکم منطقه وسیع فارس، در بهترین شرایط یک زندگی اشرافی زندگی می کرد. برسم آن روزگار فرزندان بزرگان در منزل خود و به وسیله معلمان خصوصی و خانگی آموزش می دیدند. صدرا پسری بسیار باهوش، جدی، با انرژی، درس خوان و کنجکاو بود، در مدت کوتاهی تمام دروس مربوط به ادبیات، زبان فارسی و عربی و هنر خط‌نویسی را فرا گرفت، حتی ممکن است برسم قدیم سواری و شکار و فنون رزمی را هم آموخته باشد، ریاضیات و نجوم و قدری پزشکی نیز از دروس نوجوانان بود.
درس‌های دیگر او علم فقه و حقوق اسلامی و منطق و فلسفه بود که در این میان صدرای جوان که هنوز به سن بلوغ نرسیده بود از همه آن دانش‌ها مقداری آموخته ولی طبع او بیشتر به فلسفه و به‌خصوص عرفان علاقمند بود.
یادداشت‌هایی که از دوران جوانی او باقی مانده به خوبی علاقه او را به ادبیات عرفانی بخصوص اشعار فارسی فریدالدین عطار، جلال الدین مولوی و عراقی و نیز تصوف ابن عربی نشان می دهد.
بخشی از این آموزش مسلماً در شیراز بوده ولی بخش عمده آن را به ظن قوی در پایتخت آن زمان (شهر قزوین) گذرانده است، زیرا حاکم فارس پس از مرگ شاه که برادر او بود به سلطنت رسید و ناگزیر به قزوین رفت و بسیار بعید به نظر می رسد که وزیر و مشاور او به همراه او نرفته باشد یا رفته و فرزند یکدانه خود را با خود و خانواده نبرده باشد.
بنابرین توجیه، صدرا در سن شش سالگی به همراه پدر به قزوین رفته و در کنار اساتید بسیاری که در همه رشته های علمی در آن شهر بودند به آموزش مقدماتی و متوسطه پرداخته و زودتر از دیگران به دوره عالی رسیده است.
ملاصدرا در قزوین با دو دانشمند و نابغه بزرگ، یعنی شیخ بهاءالدین عاملی و میرداماد که نه فقط در زمان خود، که حتی طی چهار قرنی که از آنها گذشته، بی نظیر و سرآمد بوده اند آشنا شد و به دروس آنان رفت. طی مدتی کوتاه او نیز با نبوغ خود سرآمد شاگردان آنها شد.
شیخ بهاء نه فقط در علوم اسلامی به ویژه در فقه و حدیث و تفسیر و کلام و عرفان متخصص بود بلکه در نجوم و ریاضیات نظری و مهندسی و معماری و پزشکی و برخی علوم مرموز پنهانی فوق عادت هم استاد بود، ولی بنظر می رسد که بنابر عقاید صوفی منشانه خود فلسفه و کلام را درس نمی داده است.
میرداماد نابغه بزرگ دیگر از همه دانش‌های روزگار خود باخبر بود ولی حوزه درس او به فقه و حدیث و بیشتر به فلسفه اختصاص داشت. وی در دو شاخه مشائی و اشراقی فلسفه اسلامی ممتاز و سرآمد بود و خود را همپایه ابن سینا و فارابی و استاد تمام فلاسفه پیرو آن دو می دانست. ملاصدرا بیشترین بهره خود را در فلسفه و عرفان از میرداماد گرفت و همواره او را مرشد و استاد حقیقی خود معرفی می کرد.
با انتقال پایتخت صفویه از قزوین به شهر اصفهان شیخ بهاءالدین و میرداماد نیز به همراه شاگردان خود به این شهر آمدند و بساط تدریس خود را در آنجا گستردند. ملاصدرا که در آن زمان 26 تا 27 سال داشت، از تحصیل بی نیاز شده بود و خود در فکر یافتن مبانی جدیدی در فلسفه بود مکتب معروف خود را پایه گذاری می کرد.
سرگذشت و زندگانی ملاصدرا بسیار تاریک و مبهم است معلوم نیست وی تا چه سالی در اصفهان بوده و پس از آن به کجا رفته است. به نظر می رسد وی پیش از سال 1010 هـجری قمری از اصفهان مهاجرت کرده و به شهر خود شیراز بازگشته است که در آنجا املاک و دارایی‌های پدرش قرار داشت و با وجود آنکه بسیاری از آن را به فقرا می بخشید هنوز بخش‌هایی از آن املاک به صورت موقوفه امور خیریه در شیراز و فارس موجود است.
حکمت ملاصدرا
ملاصدرا پایه ریز حکمت متعالیه است. حکمتی نوگرا در فلسفه که با اتخاذ طریق سومی منبعث از اصول مشترک فریقین اشراق و مشا سعی در ارائه راه جدیدی در فلسفه دارد. او عقل و دین را حقیقت واحدی می پندارد و اذعان می کند که هرگز نتایج عقلیه به مخالفت با دین منجر نخواهند شد.
در نظر ملاصدرا سکون مفهومی خارجی نیست و جسم بی حرکت متصور نخواهد بود. او حرکت دوری را موجد جمیع وقایع عالم می داند و می گوید امواج به طور اتصالی یکدیگر را بوجود می‌آورند. ملاصدرا زمان را نیز عین استمرار و اتصال امواج و حکمتی ازلی فرض و تصریح می‌کند اشیا و حوادث این عالم، امواج جزیی و مشخص حرکتی کلی اند.
وی همچنین استدلال می کند زمان و مکان امور زائد بر وجود جسم نیستند بلکه دو بخش طبیعی متعلق به وجود جسم هستند. ملاصدرا زمان را مستند به هیچ جسمی ندانسته، مکان را نیز جسم خاصی قرار نداده است. او هر چیزی که دارای حقیقت واقعی باشد داری دو جنبه عینی و ادراکی می داند. عینیت اشیا منشا فعل و اثر بودن آنهاست و ادارکی بودن اشیا از این جهت است که اگر درک کننده ای یافت شود عینیت آن را درک وجودش را تصدیق می کند.
کتابهای ملاصدرا
صدرالمتألهین در بسیاری از علوم زمان خویش متبحر بود به گونه ای که او را در تفسیر، حدیث، فقه و به ویژه فلسفه یگانه روزگار خویش نامیده اند و حتی گویند که در ریاضیات نیز متبحر بوده است. از او بیش از 45 اثر در قالب کتاب و رساله باقی‌مانده است که مهترین آنها الحکمه المتعالیه و اسفار الاربعه العقلیه است.
تفسیر برخی از سور قرآن، مبدا و معاد، مشاعر، رساله حشر، رساله سه اصل، حکمت عرشیه، مفاتیح الغیب، شرح اصول کافی، شرح هدایه، اسرار آلایات، تعلیق بر الهیات شفا و شواهد الربوبیه از عناوین دیگر آثار اویند.
وفات
حکیم وارسته در طول عمر 71 ساله اش هفت بار با پای پیاده به حج مشرف شد و گل تن را با طواف کعبه دل صفا بخشید و در آخر نیز سر بر این راه نهاد و به هنگام آغاز سفر هفتم یا در بازگشت از آن سفر به سال 1050 هجری قمری در شهر بصره تن رنجور را وداع نمود و در جوار حق قرار گرفت، و در همانجا به خاک سپرده شد و اگر چه امروز اثری ازقبر او نیست اما عطر دلنشین حکمت متعالیه از مرکب نوشته هایش همواره مشام جان را می نوازد.
نظر شما :