اخبار حوزه و دانشگاه

گروه پژوهشی نانو علوم انسانی در یزد راه اندازی شد.
 رئیس پژوهشکده علوم و نانو فناوری دانشگاه یزد از راه اندازی گروه پژوهشی نانو علوم انسانی، اقتصادی و اجتماعی برای نخستین بار در کشور خبر داد.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به نقل از خبرگزاری مهر، محمدآریامنش گفت: پژوهشکده علوم و فناوری نانو دانشگاه یزد از اواخر سال 86 فعالیتش را با دو گروه پژوهشی آغاز کرد.
وی ادامه داد: بررسی‌های ما نشان داد که اگر قرار است نانو به معنای واقعی و بر حسب نیازهای کشور کار خودش را دنبال کند نیازمند یک نگاه همه جانبه در همه علوم و حوزه های علمی است.
رئیس پژوهشکده علوم و نانوفناوری دانشگاه یزد اضافه کرد: اگر نانو را جدای مسائل اجتماعی و اقتصادی کشور ببینیم قطعا برنامه ریزی های فناوری نانو سرانجام موفقی نخواهد داشت و به چاپ مقالات و یا گزارش هایی منجر خواهد شد که در قفسه کتابخانه ها خاک خواهد خورد.
وی اظهار داشت: اگر قرار است پژوهش‌هایمان را به مرحله فناوری برسانیم نیازمندیم که مسائل پژوهشی را با نیازهای اجتماعی و اقتصادی کشور پیوند دهیم که در این صورت خواهیم توانست ارتباط درستی با صنعتگران و مصرف کنندگان برقرار کنیم.
رئیس پژوهشکده علوم و فناوری یزد افزود: در همین راستا پژوهشکده علوم و نانوفناوری دانشگاه یزد برنامه های خود را در 6گروه پژوهشی تحت عناوین گروه نانو و علوم انسانی، علوم اجتماعی و اقتصاد، گروه پژوهش نانو فیزیک، گروه پژوهش نانو شیمی و مواد، گروه پژوهش نانو بیو و محیط زیست، گروه پژوهشی نانو مهندسی و گروه پژوهشی ریاضیات و محاسبات تعریف کرده است.
وی گفت: این برای نخستین بار در کشور است که یک گروه پژوهشی به نام نانو علوم انسانی، اجتماعی و اقتصادی راه اندازی شده است.
محمد آریا منش ادامه داد: گروه های نانو انرژی و نانو ذرات دوره هایی بودند که از قبل راه اندازی شده بودند و پس از بررسی ساختارشان را تغییر و آنها را در گروه‌های نانو فیزیک و نانو شیمی قرار دادیم.
وی اضافه کرد: به این وسیله زمینه پژوهش برای محققان علوم انسانی، علوم ریاضی، زیست شناسی و مهندسی فراهم شده است که اگر از امروز در زمینه ساخت تجهیزات مورد نیازشان فکر نکنیم بدون شک در آینده دچار مشکل خواهیم شد.
رئیس پژوهشکده علوم و فناوری یزد گفت: ما معتقد هستیم که حتی پایان نامه های دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در خصوص ساخت تجهیزات باید تقویت شوند. البته شکی نیست که نگاه و نگرش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در رابطه با پژوهش محض باید تغییر کند و به اختراعات و ابتکارات اهمیت بیشتری داده شود.
وی خاطرنشان کرد: گروه نانو مهندسی مواد به این دلیل راه اندازی شده است تا علاقه مندان و پژوهشگران بتوانند در این گروه به ساخت تجهیزات مربوط به نانو بپردازند.
******************************************************

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تغییر کرد.
مراسم معارفه حمید رضا آیت الهی رئیس جدید و تودیع مهدی گلشنی رئیس قبلی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری، مراسم تودیع ومعارفه رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور فتح اللهی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور،خرمشاد معاون فرهنگی واجتماعی، و مومنی راد مشاور ومدیرکل دفتر وزارتی وزارت علوم، تحقیقات وفناوری  برگزار شد.
معاون فرهنگی واجتماعی وزیر علوم، تحقیقات وفناوری گفت در آغاز این مراسم روز معلم را به همه اساتید و معلمان کشور تبریک گفت و به تشریح  برخی ابعاد شخصیتی استاد شهید  مطهری پرداخت.
محمد باقر خرمشاد: شهید مطهری با تیزبینی و درایت خاص از منابع غنی تمدن ایرانی اسلامی  برای پاسخ به مسایل روز بهره می گرفت و توانسته بود پیوند مناسبی میان علوم دینی و علوم انسانی  برقرار کند.
وی افزود:تحقیقات شهید مطهری در عین استحکام و تکیه قوی بر دانش ، پویا بود که به دلیل این پویایی هنوز هم در پاسخ به مشکلات امروز نیازمند رجوع به آثار وی هستیم.
خرمشاد پژوهش در خصوص مسایل کلان واساسی روز را ویژگی بارز شهید مطهری دانست و گفت: محققین امروز هم باید دنبال حل مشکلات نظری، فکری وعینی جامعه امروز باشند.
 وی گفت: شهید مطهری شالوده های فکری اسلام سیاسی را پی ریزی کرد و نگاه وی به اسلام نگاه «اسلام تمدن » و «اسلام فرهنگ» بود و تاسیس جامعه ای با استفاده از منابع فکری و مادی تمدن اسلامی وایرانی را دنبال می کرد.
معاون فرهنگی واجتماعی وزیر علوم، تحقیقات وفناوری درخصوص تغییر ریاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: چرخش مدیران ونخبگان یک امر منطقی وپذیرفته شده است که سبب نشاط وانرژی جدید در مجموعه می شود.
وی از مهدی  گلشنی که ریاست قبلی  پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را برعهده داشت به عنوان شخصیت بزرگی نام برد که در راه گسترش علوم انسانی و پیوند علوم انسانی و علوم تجربی زحمات زیادی کشیده است و در مدتی که مسولیت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را بر عهده داشتند منشا خدمات مهمی برای کشور و انقلاب شده است.
حمید رضا آیت الهی نیز که طی حکمی از سوی وزیر علوم ، تحقیقات وفناوری به عنوان رئیس جدید پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منصوب شده است یاد وخاطره شهید مطهری را گرامی داشت و نکاتی را در خصوص آن  استاد فرزانه بیان نمود.
وی گفت: در حیات استاد مطهری پژوهش وحل مسایل فکری  غلبه بیشتری  داشت و آثار پژوهشی وی امروز منابع غنی هستند که بعد از چندین دهه محققان خودرا نیازمند رجوع به آنها می بینند.
وی جستجوی عمیق منطبق بر معیارهای علمی، به روز بودن و حضور همیشه در صحنه را از ویژ گی های بارز شهید مطهری یاد کرد واز  وی به عنوان یک  الگوی مناسب برای پژوهشگران کشور نام برد.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دکتر گلشنی را اندیشمندی عنوان کرد که در خارج از کشور بیشتر شناخته شده است و وی در دانشنامه های مختلف جهان به  عنوان  یک فرد متفکر وصاحب نظریه معرفی شده است.
در پایان مراسم محمد باقرخرمشاد، پیام قدردانی وزیرعلو م تحقیقات وفناوری از خدمات مهدی گلشنی رئیس سابق پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را قرائت و حکم حمیدرضا آیت الهی رئیس جدید پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را تقدیم کرد.
******************************************************

آموزش علوم انسانی متناسب با نیازها نیست - سیاستگذاری علمی نداریم.
 مؤلف کتاب فرهنگ و دانشگاه معتقد است آموزش علوم انسانی به‌گونه‌ای که متناسب با ارزشهای فرهنگی جامعه ایران باشد طراحی و تدوین نشده است.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به نقل از خبرگزاری مهر، دکتر نعمت‌الله فاضلی گفت: هدف اصلی کتاب تبیین رویکرد فرهنگی به دانشگاه و توسعه علمی و علم در ایران است. این رویکرد با توجه به اینکه من از منظر انسان‌شناسی و فرهنگی به موضوع نگاه می‌کنم تلاش می‌کند که با استفاده از فنون و روش‌های مردم‌نگاری و با تکیه بر تفاوتها و شباهت‌هایی که بین نظام‌های فرهنگی وجود دارد موضوعات را مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهد. رویکرد فرهنگی انسان‌شناسانه این ویژگی را دارد که از راه مقایسه شباهت‌ها و تفاوت‌ها و حتی تأکید بیشتر بر تفاوت فرهنگ‌ها با یکدیگر، موضوعات فرهنگی را شناسایی و فهم می‌کند.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت:  درباره آموزش عالی و توسعه علم در ایران کمتر از این منظر یا رویکرد به مسایل مختلف آموزش عالی و توسعه علمی و دانشگاهی نگریسته شده است. در مطالعات آموزش عالی در ایران و گفتمان‌های مربوط به این حوزه از یک طرف، ما به دلیل اینکه آشنایی‌های لازم به تفاوتهای فرهنگی در حوزه آموزش عالی نداشتیم و اطلاعات و دانش لازم در اختیارمان نبوده و از طرف دیگرعدم آشنایی از این موضوع، که یک کار تطبیقی یا مقایسه ای می‌تواند به ما کمک بکند، و به‌علاوه سختی انجام این کار که باید شما در یک جامعه دیگر زندگی کرده باشید و در نظام‌های آموزشی دیگر تحصیل کرده باشید تا بتوانید نقش عامل فرهنگ در فرایند آموزش عالی و دانشگاه را ببیند، باعث شده است که ما کمتر این گونه مطالعات را داشته باشیم.
وی در خصوص ایده شکل‌گیری این کتاب گفت: من در سال 1999 برای اخذ درجه دکتری به دانشگاه لندن رفتم و در رشته انسان‌شناسی اجتماعی تحصیل خودم را آغاز کردم و آنجا برای من فرصتی فراهم شد تا به بازاندیشی درباره آموزش عالی، روش‌ها و راهبردهای آموزش، مسایل دانشگاه و موضوع توسعه علمی در کشورمان بپردازم و دائماً به طور خود آگاه و ناخودآگاه مقایسه‌ای بین تجربه آموزشی خودم در کلاسهای درس در ایران و کلاس‌های درس در بریتانیا انجام می‌دادم و از خودم می‌پرسیدم که ما در ایران این‌گونه رفتار می‌کنیم و آن‌ها به گونه دیگر؛ کدام کارآمدتر هستند؟ از خودم این سؤال را می‌پرسیدم که آیا در جامعه‌ای مثل ایران که توسعه علمی تحقق پیدا نکرده و ما سهم شایسته‌ای در تولید علم جهانی نداریم آیا معضل این نیست که  راهبردهای آموزشی و پژوهشی ما مشکلاتی دارند.
این پژوهشگر مطالعات فرهنگی در خصوص محاسن مطالعه تطبیقی یادآور شد: نکته قابل توجه این است که در کار تطبیقی، نظام آموزشی وقتی با نظام‌های آموزشی دیگر مقایسه می‌شوند، مشکلات خودشان را آشکار می‌کنند. با توجه به این ذهنیت و سؤالات به ذهنم رسید که تجربه‌های زیسته خودم را در زمینه آموزش و پژوهش در بستر دانشگاه غربی که من در آن تحصیل کردم با آنچه در ایران است مقایسه کنم.
وی تصریح کرد: بحث من در این کتاب فقط مربوط به بحث آموزش نیست. بحث تطبیق آموزش عالی در بریتانیا و در ایران که در کتاب آمده یکی از مهم‌ترین بخشهای کتاب است. مقاله‌های دیگر کتاب از جمله سیاست‌های فرهنگی تولید علم در بریتانیا، چالش‌های آموزش علم در جهان امروز و تجربه و برداشت دانشجویان ایرانی از جامعه غربی از موضوعات مهم مورد بررسی در این کتاب هستند.
این پژوهشگر حوزه مطالعات فرهنگی در ادامه گفت: در بحث مربوط به برداشت دانشجویان ایرانی از غرب و نظام آموزشی آن‌جا، مصاحبه‌ای با دانشجویان ایرانی که در آنجا مشغول به تحصیل بودند انجام دادم. درهمه این مقالات، این ایده کانونی وجود دارد که به مقایسه تفاوت‌ها و شباهت‌های تجربه آموزش و آموزش عالی و دانشگاه در ایران و غرب پرداخته شده است. البته این مقایسه را بر اساس تجربه شخصی خودم انجام نداده‌ام بلکه داده‌ها و تحقیقات متعددی را که در این زمینه درباره آموزش عالی در ایران و کشورهای دیگر وجود دارد گردآوری کردم و در هر بخش متناسب با موضوع، این داده‌ها و تحقیقات را مبنای توصیف و تجزیه و تحلیل  قرار داده‌ام.
این استاد دانشگاه در خصوص روش تحقیق این کتاب گفت: از لحاظ روش‌شناسی مجموعه‌ای از روش‌ها را برای گردآوری داده‌ها و تجزیه و تحلیل آنها در این کتاب مورد استفاده قرار داده‌ام. این کتاب مجموعه‌ای از تحقیقات من است و چندین مقاله علمی - پژوهشی است که هر کدام از آنها به طور مستقل در مجلات علمی و پژوهشی هم منتشر شده‌اند. از این رو هر کدامشان روش‌شناسی معینی دارند. ولی روش‌شناسی که بین همه آنها مشترک است رجوع به اسناد و مدارک و تحقیقات در این حوزه‌ها است که بر اساس آن به فرا تحلیل داده‌های موجود پرداخته‌ام و بخشی هم روش مردم‌نگاری است. مردم‌نگاری مبتنی است بر مشاهده و مصاحبه و بیان تجربه زیستی شخصی از مسایلی که موضوع تحقیق و مطالعه‌ام بودند.
فاضلی دستاوردهای این تحقیق و مطالعه تطبیقی را برای جامعه علمی ایران چنین عنوان کرد: من در هر بخش از این کتاب به یکی از ابعاد آموزش و پژوهش عالی در ایران پرداخته ام. در نتیجه باید به بخش‌های مختلف کتاب  برگردیم و درباره آن بحث کنیم. ولی اگر قرار باشد در یک جمع‌بندی کلی بحث خودم را مطرح کنم بایستی بگویم که ما نتوانسته‌ایم در حوزه آموزش و راهبردهای آموزشی را در حوزه علوم انسانی (چون بحث من بیشتر در این حوزه است)  به گونه‌ای که متناسب با ارزشهای فرهنگی جامعه ایران باشد طراحی و بر اساس آن، راهبردهای مؤثر و کارآمد آموزشی و آموزش عالی  را تدوین نماییم.
وی افزود: از طرف دیگر حتی نتوانسته‌ایم راهبردهای آموزش عالی غرب را به خدمت بگیریم؛ مثلاً استفاده از روش‌های مباحثه و گفتگو، تکنولوژی‌های آموزشی و روش‌هایی که بتواند آموزش و پژوهش را با هم ادغام بکند یا روش‌هایی که بتواند از راه تولید علم فرایند تولید علم را صورت دهد. مثلاً دانشجو زمانی که چیزی یاد می‌گیرد فقط یک حفظ کننده صرف مطالب نباشد و طوطی‌وار یاد نگیرد بلکه کسی که آموزش را تجربه می‌کند، در آن تجربه بتواند خلاقیت و نوآوری و حداکثر دخالت ارزشهای فردی، خواست‌ها، سلایق و علایق فردی را وارد فرهنگ آموزش کند. نظام آموزشی ما چون اساساً دانشجومحور نیست خواسته‌ها، علایق و سلیقه‌ها و اطلاعات دانشجو در کلاس درس و در فرایند آموزش کنار گذاشته می‌شود و بیشتر یک نوع غلبه سیستمیک، به این معنا که نظامی وجود دارد که می‌خواهد چیزی را به دانشجو تحمیل کند، وجود دارد. لذا با مقاومت دانشجو مواجه می‌شود.
او بر این اساس تأکید کرد: بنابراین بخشی از مشکلات ما به راهبردهای آموزشی بر می‌گردد. بخشی دیگری از این مشکلات به ساختار دانشگاه‌های ایران بر می‌گردد. وقتی به دنیای غرب می‌نگریم، درست است که آنها یک علم جهانی تولید می‌کنند و دستاورد بیرونی آن علم جهانی است ولی در فرایند آموزش و تولید لزوماً جهانی عمل نمی‌کنند. فرایندهای انتقال علم، یادگیری علم و ترویج علم در غرب بومی هستند و در واقع برون‌داد آن علم، جهانی است.
وی خاطر نشان کرد: در ایران دانشجو احساس نمی‌کند که متناسب با فرهنگ آن منطقه، آموزش می‌بیند و بحث رویکرد فرهنگی به همین معناست. فرآیند آموزش و پژوهش در ایران یک فرایند از خود بیگانه‌کننده‌ای شده است و نظام آموزشی ما هم این بیگانه‌سازی را ترویج می‌کند و چون مدیریت دانشگاهها متمرکز است لذا در عمل دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند با مکان و زمان واقعی که در آن قرار دارند خود را انطباق دهند. بی‌توجهی به تفاوت‌های محیطی، تاریخی، محلی، زبانی باعث می‌شود سازمان دانشگاه و سازمان علم به‌خصوص در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی ناکارآمد شود. من سعی کرده‌ام در این کتاب این موضوع را آشکار کنم. توسعه علم در ایران زمانی میسر است که تفاوتها در سطح محلی و ملی جدی گرفته شود و امر آموزش بر اساس بستر فرهنگی و تاریخی مورد توجه قرار گیرد. البته این به معنای تجزیه کردن ایران نیست بلکه به منظور کارآمد کردن جامعه علمی و دانشگاهی ماست. همچنین توجه به تفاوت‌های محلی به معنای فقدان هویت جهانی علم نیست. اگر این مسایل مورد توجه قرار گیرد، دستاوردی علم می تواند جهانی باشد ولی عکس آن صادق نیست.
او در خصوص سیاست‌های علم و فناوری در غرب تصریح کرد: در مطالعه سیاست‌های علم و فناوری بریتانیا که در کتاب مورد بحث قرار گرفته است اشاره شده است که در غرب برای توسعه علم، فقط به توسعه آزمایشگاه، کتابخانه یا کلاس درس یا تأسیس نهادها و سازمان‌های آموزشی و پژوهشی نمی‌پردازد بلکه برای توسعه علمی کل مردم و جامعه را مبنای سیاستگذاری قرار می‌دهند و برای اینکه بتوانند علاقه مردم به علم و توسعه کاربردهای علم و جلب حمایت‌های منابع مادی و مالی و ایجاد یک فرهنگ علمی و زمینه‌های ذهنی تولید و ترویج و کاربست علم را حمایت بکند، سیاست‌گذاری می‌کنند و برنامه‌های متنوع و متعددی در سطح جامعه و رسانه‌ها در صد سال اخیر داشته‌اند. در جامعه ما اگر از سطح خیلی کلی که اعتقاد به خوب بودن علم و توجه به آن در آموزه‌های دینی ما شده، بگذریم ما برنامه‌ها و سیاست‌های مشخصی که بتوانیم فرهنگ علم را در جامعه نهادینه کنیم  و ارزشها و باورها و هنجارهای متناسب با علم جدید را ایجاد بکنیم، نداشته‌ایم و هنوز هم نداریم. از این جهت با اینکه بحثی از سیاست‌های فرهنگی علم در ایران در این کتاب نکردم ولی با مطالعه سیاست فرهنگی علم در بریتانیا خواستم کمبودها را نشان بدهم.   

******************************************************

خردگرایی و پژوهش ضرورتهای جهان اسلام هستند.
به گزارش واحد خبر روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به نقل از خبرگزاری مهر، سیدمهدی مصطفوی مشاور فرهنگی رئیس جمهور با اشاره به سفر گذشته خود به سودان و افتتاح هفته فرهنگی ایران در این کشور، اظهار داشت: مواضع مشترک فرهنگی دو کشور نسبت به یکدیگر ایجاب می کرد تا مناسبات فرهنگی بهتر و گسترده تری داشته باشیم.
وی افزود: روابط فرهنگ ها به بارور شدن آن کمک می نماید  و زمینه های درک و فهم انسان‌ها را در قبال یکدیگر افزایش می دهد.
مشاور فرهنگی رییس جمهور با توجه به توطئه ها و سیاست‌های عوام فریبانه امپریالیسم، تأکید کرد: با توجه به شرایط منطقه و جهان اسلام و اوضاع بین المللی معتقد هستیم که باید کشورهای منطقه و جهان اسلام  در برابر توطئه ها و سیاستهای عوام فریبانه امپریالیسم دست برادری و مودت به یکدیگر دهند و در مقابله هجمه های دیو سرشت اهریمنان نابخرد با استفاده از خردگرایی و بینش روشن گرایانه  مقابله نماییم.
  رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه با اشاره به توسعه ظرفیت‌های فرهنگی به  منظور گسترش همکاری‌های دوطرف، برتبادل استاد و دانشجو، نشست‌های علمی مشترک بین نخبگان، اندیشمندان، عالمان دینی، برگزاری شب شعر، هفته فیلم، تدوین دیوان شعر مشترک در مورد حمایت از مردم غزه، موسیقی سنتی، ارسال کتابهای فرهنگی و آموزشی، تأسیس کرسی  ایرانشناسی در دانشگاه‌ها و گردهمایی شاعران ایرانی و سودانی در مدح و ستایش پیامبر اعظم (ص) تأکید کرد.
وی در پایان سخنان خود به ارتباطات و تعاملات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با سایر ادیان و مذاهب پرداخت و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایرا ن به تمام ادیان و مذاهب به دیده احترام و تکریم می نگرد. دفاع از ارزش‌های الهی بر روی زمین وظیفه تمام ادیان است. تمام ادیان الهی در پندارهای مقدس خود در مقابل احساس مسؤلیت نسبت به  بشریت و آفرینش و ارتقای انسانیت انسان و تعالی روحی و معنوی آن احترام می گذارند. متأسفانه در دنیای کنونی برخی از قدرت‌ها فقط به حرص و طمع و بی عدالتی در قبال مردم مظلوم و بی پناه جهان هستند و برخی رهبران دینی فقط به تماشا می نشینند.
در ادامه این دیدار، «سلیمان عبدالتواب الزین» سفیر جمهوری سودان با استقبال از سخنان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در مورد همکاری مشترک در تمام زمینه های فرهنگی، گفت : مردم ایران، فرهنگی و هنر پرور هستند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در زمینه های تجربی پیشر فت های خوبی داشته است تا جایی که از قدرت‌های اول تولید علم در خاورمیانه و جهان است.