گزارشی از پیش اجلاسیه کرسی نوآوری «ارائه چارچوبی روش شناختی برای علوم اجتماعی اسلامی»

اظهارات ارائه کننده در خصوص چارچوب روش شناختی برای علوم اجتماعی اسلامی، توسط چهار ناقد حاضر در جلسه مورد نقد قرار گرفت.

    حجت السلام و المسلمین دکتر سبحانی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان یکی از ناقدان، استفاده از  لفظ چارچوب را در این روش  مورد نقد قرار داد و بیان کرد: این عنوان کلی است و ابهام دارد. وی همچنین به عنوان کلی علوم اجتماعی اسلامی نیز اشکالی وارد کرد و افزود: این عنوان نیز عنوان عامی است که باید مقصود از علوم اجتماعی به صورت دقیقتری مشخص شود، چرا که حوزه علوم اجتماعی بسیار گسترده است.

  حجت السلام و المسلمین دکتر حسین سوزن چی عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام یکی دیگر از ناقدان حاضر در جلسه، ادعای این رویکرد را به عنوان یک رویکرد حداکثری در تولید علم دینی رد کرد و بیان کرد: این رویکرد بیشتر به رویکرد میانی شبیه است.

    دکتر محمد فتحعلی خانی عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان ناقد سوم در جلسه گفت: وقتی محققی ادعای تولید روش می کند، باید روش وی بتواند بطور دقیق با مراحل مشخص الزامات تحقیق را برآورده کند، در حالی که این روش نمی تواند به این الزامات پاسخ صحیحی بدهد و بیشتر از اینکه بتوانیم نام  آن را روش بگذاریم، بیشتر به منضبط کردن شیوه گردآوری شبیه است.

   دکتر سیدمحمدتقی موحد ابطحی محقق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه  نیز به عنوان ناقد چهارم، محدود شدن به متون دینی در تولید علم را مورد سوال  قرار داد.

   پس از اینکه ناقدان نقد های خود را مطرح کردند  حجت الاسلام و المسلمین دکترحسین  بستان به برخی از نقدهای وارده  پاسخ گفت. وی با بیان این که رویکرد وی در تولید علم دینی، رویکردی حداکثری است نه میانی افزود: رویکردهای میانی فقط به گرفتن پیش فرض ها از دین کفایت می کنند، اما ما علاوه بر پیش فرض ها، گزاره ها را نیز از دین می گیریم، که این نشان دهنده حداکثری بودن این رویکرد می باشد. ایشان در پاسخ  به این که، این شیوه ببیشتر یک روش گردآوری است تا روش ، پاسخ دادند که مرحله پنجم و ششم که در این روش ذکر شده است، آنرا از شیوه گرآوری خارج می کند، چرا که در این مراحل ما گزاره های انتزاعی را به گزاره های انضمامی تبدیل می کنیم.

   پس از پاسخ های دکتر بستان،  دبیر جلسه، دکتر ابوالفضل گائینی عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از شرکت کنندگان در جلسه، درخواست کرد تا سوالات خود را مطرح کنند.در نهایت نیز داوران جلسه، حجت السلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و حجت السلام و المسلمین دکتر خسروپناه نیز مطالبی را بر نقدهای ناقدان اضافه کردند و مصوبه جلسه را اعلان کردند.

   دکتر آذربایجانی بیان کرد: آیا بهتر نیست مباحث فراتجربی را جزء فلسفه آن علم بدانیم ، به عبارتی آن را جزء بدنه آن علم بنامیم. دکتر خسرو پناه عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دبیر هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی و نقد و مناظره نیز علاوه بر دفاع از نظریه، نقدهای خود را ذکر کردند و مصوبه جلسه را اعلان کردند، دکتر خسروپناه بیان کرد: ارائه کننده  با توجه به نقد ناقدان، متنی را بصورت دقیق و البته بصورت ساده تر بنویسند و در جلسات بعدی مجددا ارائه نمایند.

تهیه کننده : محمود آزادی / دانشجوی دکترای روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه