بامشارکت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه کنفرانس بین المللی «گفتگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب در عرصه اعتدال و عقلانیت» برگزار شد

این همایش با حضور 85 تن از اندیشمندان جهان عرب از  کشورهای فلسطین، عراق، لبنان، سوریه، کویت، تونس، الجزایر، اردن، بحرین و عمان، انگلستان و هلند از 2 تا 5 بهمن ماه جاری در شهرهای تهران، قم، مشهد و قزوین در حوزه های جوانان، زنان، اتحادیه دانشگاه ها و عرصه اعتدال و عقلانیت در حال برگزاری است.
   در شهر مقدس قم طی دو روز، حدود 30 اصل مقاله و 60 چکیده مقاله ها توسط اندیشمندان ایرانی و عربی شرکت کننده ارائه شد.

   دو چکیده توسط اعضای هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، حجج الاسلام و المسلمین دکترسیدمحمود طیب حسینی با عنوان «درنگی بر ضرورت وحدت امت اسلام بر محور قرآن بر اساس سوره طه» و دکتر محمد اسعدی با عنوان«قرائتی اعتدالی از اصل امامت در تفکر شیعی» و یک مقاله نیز به زبان عربی با عنوان «الحوار الثقافی العربی- الإیرانی؛ التحدیات الرئیسیه و الاقتراحات العملیه بشأنها» گفتگوی فرهنگی ایرانی و عربی؛ موانع و چالشها و راههای برون رفت از این چالشها توسط حجت الاسلام و الملسمین دکترعلی فتحی استادیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ارائه گردید.

گفتگوی فرهنگی ایرانی و عربی؛ موانع و چالشها و راه کارها

مقاله ارائه شده توسط حجت الاسلام و المسلمین دکترعلی فتحی

   دکتر فتحی در این مقاله به موانع و چالش های اساسی از جمله موانع زبانی و قومی و چالشهای مذهبی و سیاسی به عنوان مهم ترین چالشهای فرا روی گفتگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب تأکید کرد.

   عضوهیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، اولین مانع یا مشکل در این راستا، را ناهمزبانی دانست؛ به رغم اهتمام و اشتیاق طرف ایرانی و عربی به فراگیری و تعلیم زبان فارسی و عربی هنوز کاستی های جدی در این زمینه وجود دارد که می توان با تعامل بیشتر در فراگیری و ترویج هر دو زبان، گامهای موثرتری برداشت. وی افزود از آنجا که عربی زبان قرآن و اسلام است؛ بایستی نخبگان و دانشمندان عربی و ایرانی در راستای آموزش زبان عربی همکاری جدی تری داشته باشند.

   دومین مشکل یا چالش، مسئله قوم گرایی یا نژاد پرستی است. آیین متعالی اسلام از همان آغاز توانست بر تعصبات قومی خط بطلان بکشد و همین  امر باعث گرایش بسیاری از مردم به دین اسلام بوده و هست. اما متاسفانه امروز رگه های قومیت گرایی همچنان وجود دارد. که بایستی اندیشمندان مسلمان با تکیه بر مبانی متعالی اسلام و با حفظ مختصات قومی، برهویت اصیل اسلامی تکیه کنند. 

   سومین چالش اساسی، چالش مذهبی است که نمود و بروز اصلی آن در گروههای سلفی تکفیری است. که امروز هیچ اندیشمند مسلمانی نمی تواند نسبت به این مسئله بی تفاوت باشد؛ آتشی که سلفیه بر افروختند، خواه ناخواه دامن تمام مسلمانان بلکه غیر مسلمانان را فرا خواهد گرفت.

   وی افزود : راه مواجهه با جریان سلفی تکفیری، بیش از آن که نظامی باشد، فرهنگی و فکری است؛ چرا که پیروزی در میدان نبرد بر داعش و گروههای تکفیری به زودی محقق خواهد شد. انشا الله. ولی غلبه فکری بدون مشارکت جدی اندیشمندان مسلمان بسیار دشوار خواهد بود. که راه چاره آن نیز استمرار گفتگوهای فرهنگی در عرصه عقلانیت و اعتدال اسلامی است.

   و آخرین چالش میان جهان عرب، چالشهای سیاسی ایران و عرب است. البته اصل اختلافات سیاسی چالش محسوب نمی شود. ولی  مسائل سیاسی مشترک جهان اسلام فراوان وجود دارد. به عنوان نمونه برجسته اگر امروز مسئله فلسطین مسلمانان را کنار هم ننشاند؛ چه مسئله دیگری آنها را متحد خواهد کرد، و اگر مسئله افراطی گری و تکفیری و اسلام داعشی ما را متحد نکند دیگر چه چیزی ما را  کنار هم خواهد نشاند؟

   استادیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه دانشگاه با اشاره به عقد اخوت میان مسلمانان در صدر اسلام، گفتند: پیامبر اسلام (صلوات الله علیه) بعد از ورود به مدینه اولین اقدام عملی که انجام داد پیمان برادری میان مسلمانان برای مقابله با تهدیدات مشرکان و یهودیان معارض بود. باید از این نمونه های تاریخی درس عبرت گرفت و تا به عزت و افتخار در خور جامعه اسلامی دست یافت. امروز مسلمانان و به ویژه دانشمندان اسلام و عرب بیش از هر روز به اخوت، همکاری و تعارف نیازمندند که در سایه این اخوت است که گفتگوهای فرهنگی مثمر ثمر خواهد بود.

   گفتنی است همایش بین المللی گفت وگوهای فرهنگی ایران وجهان عرب در سوم بهمن با قرائت بیانیه ای در قم به کار خود پایان داد. در این بیانیه ، شرکت ‌کنندگان در این دور از گفت‌ وگوها با توجه به نقش عقلانیت و اعتدال در حل و فصل اختلافات و کاهش چالش‌ های جهان اسلام، بر مواردی هم چون اهمیت و تداوم گفت ‌وگو و هم‌ اندیشی فرهیختگان و اندیشمندان ایرانی و عرب و ضرورت توجه به همگرایی و هم افزایی امت اسلامی با عنایت به آموزه‌ های دینی درباره جایگاه عقلانیت و اعتدال تاکید کردند.
   همچنین پیشنهاد شد به ‌منظور فراهم‌ سازی امکان ارتباط و گفت‌ وگوی مستمر و سازنده میان فرهیختگان و اندیشمندان ایران و جهان عرب مجمعی با عنوان «مجمع گفت ‌وگوهای علمی و فرهنگی اندیشمندان ایران و جهان عرب» تاسیس و دبیرخانه این مجمع در شهر قم در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تشکیل شود.
   شایان ذکر است مراسم اختتامیه این همایش نیز فردا 5 بهمن ماه جاری در شهر مشهد مقدس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی برگزار می شود.