گفتگو با دبیر علمی نشست «بازشناسی موضوعی اولویت های حقوق ورزش»
سوال اول: آقای دکترسلطانی ضمن تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، لطفا توضیحاتی در خصوص این نشست بیان فرمائید.
بنام خالق هستی و با تشکر از جنابعالی و همکاران محترم، به استحضار می رسد، سال گذشته طرح راه اندازی رشته تحصیلی کارشناسی ارشد حقوق ورزش در گروه حقوق پژوهشگاه حوزه ودانشگاه توسط اینجانب ارائه و بررسی آن در دستور این گروه قرار گرفت. خوشبختانه اعضای محترم گروه حقوق پژوهشگاه که عمدتا از فرهیختگان و فضلای حوزه و دانشگاه می باشند، این پیشنهاد را مورد توجه قرار داده و پس از بحث و تبادل نظر در جلسات متعدد؛ تصمیم بر این شد تا در جهت راه اندازی این رشته، ابتدا زمینه سازی بیشتری صورت گیرد تا نسبت به انجام پژوهش های بیشتر در موضوعات مرتبط با حقوق ورزش، شناخت بیشتری پیدا شود. در همین راستا، در شورای علمی گروه حقوق پژوهشگاه مقرر گردید برگزاری نشستهای علمی، کارگاه ها و دوره های آموزشی کوتاه مدت در موضوعات حقوق ورزش در دستور کار قرار گیرد که مسئولیت و دبیری آن نیز، بر عهده اینجانب قرار گرفت. لذا شناسائی اساتید و مراکزی که به نوعی با تربیت بدنی و حقوق ورزش مرتبط بودند، انجام شد که در اولین نشست بصورت محدود از ایشان دعوت بعمل آمد. همزمان با این کار نسبت به جمع آوری موضوعات مورد ابتلای حقوق ورزش با مشورت و هماهنگی اساتید اقدام شد که بالغ بر 30 عنوان کلی از موضوعات حقوق ورزش مورد شناسایی قرار گرفت. لذا از آنجا که به نظر می رسید موضوعات دیگری نیز مطرح باشد و همچنین اولویت بندی موضوعات مطرح شده، اولین نشست علمی با عنوان «بازشناسی موضوعی و اولویت های حقوق ورزش» برگزار شد.
سوال دوم. این نشست علمی در چه زمانی و با حضور چه شخصیتهای برگزار شد؟
اولین نشست علمی با موضوع«بازشناسی موضوعی اولویت های حقوق ورزش»، 31 خرداد ماه در یک نیم روز با حضور اساتید و صاحب نظرانی در رشته های تربیت و بدنی و علوم ورزشی و حقوق به میزبانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، که اساتید برجسته ای همچون حجج الاسلام و المسلمین آقایان؛ 1. سید جواد ورعی( مدیر گروه حقوق پژوهشگاه حوزه ودانشگاه) 2. دکتر سید حسن وحدتی شبیری(رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی) 3. دکتر علی‌محمد حکیمیان(عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه) 4. دکتر محمدحسین طالبی(عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) 5. مصطفی دانش‌پژوه(عضوهیات علمی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه) 6. دکتر حسین جوان‌آراسته(عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه) 7. دکتر سیدباقر محمدی(عضو گروه فقه جامعه المصطفی العالمیه) و آقایان دکتر؛ 8. محمدرضا فضلی(رئیس مرکز مطالعات راهبردی وزارت ورزش و جوانان) 9. محمدحسین قربانی (عضوهیات علمی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی به نمایندگی از رئیس پژوهشگاه) 10. سیدمحمد مرندی(عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان) 11. غلامعلی قاسمی(رئیس دانشکده تربیت بدنی دانشگاه اصفهان) 12. علی قاسمی (مدیر گروه تربیت بدنی دانشگاه قم) 13. محمدمهدی مقدادی(عضو هیات علمی دانشگاه مفید) 14. حسین قافی ( عضوهیات علمی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه) 15. نادرشکری (رئیس انجمن علمی حقوق ورزش ایران) 16. دکتر هورمزد یعقوبی‌نژاد (مدیرگروه حقوق ورزش دانشگاه علمی کاربردی پرسپولیس) 17. حسن سلطانی (دبیر علمی نشست) 18. محسن احسانی (کارشناس گروه حقوق پژوهشگاه) در این نشست حضور داشتند و تنها دو نفر از مدعوین با اطلاع قبلی حضور پیدا نکردند. البته مدنظر است که نشستهای بعدی با حضور تعداد بیشتری از فعالین این رشته برگزار گردد.
اطلاع رسانی برگزاری نشست از طریق ارسال پوستر به مراکز تحقیقاتی، قرارگرفتن در سایت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انجام شد ضمن اینکه برای مدعوین مذکور دعوتنامه نیز ارسال شده بود.
سوال سوم. امکان دارد توضیحات بیشتری در نحوه برگزاری این نشست داشته باشید.
پس از تلاوت آیاتی از کلام اله مجید، ابتدا حجه الاسلام و المسلمین دکتر ورعی مدیر محترم گروه حقوق پژوهشگاه ضمن خیرمقدم به فرهیختگان حاضر، توضیحاتی راجع به روند تصمیم گیری و برگزاری نشست مذکور توسط پژوهشگاه حوزه ودانشگاه را ارائه کردند و مطالب مفیدی نیز پیرامون موضوع نشست مطرح نمودند که ضرورت برگزاری و استمرار این نشست ها مورد تاکید ایشان بود. سپس بنده به عنوان دبیرعلمی نشست، با برشمردن موانع و مشکلات و تبعات حقوقی ناشی از حوادث ورزشی، به اهداف پژوهشگاه جهت برگزاری این نشست ها اشاره نموده و از حاضرین دعوت کردم تا مطالب خود را ظرف مدت حداکثر15 دقیقه ارائه نمایند. خوشبختانه بدون استثناء همه حضار، مشارکت فعالی در بحث داشته و مطالب مفیدی را نیز ارائه کردند و به اقدام شایسته پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در اینخصوص اتفاق نظر داشتند و مراتب خرسندی و تشکر خود را عنوان نموده و ضمن بیان پیشنهاداتی در جهت بهره وری بیشتر نشست های حقوق ورزش، آمادگی خود را جهت مشارکت و برگزاری این نشست ها حتی به میزبانی سازمان های خودشان را اعلام نمودند.
لازم به ذکر است شاید این نشست از معدود نشستهایی باشد که اساتید و دانشمندان علم حقوق با اساتید و دانشمندان علم تربیت بدنی و علوم ورزشی به بحث و تبادل نظر می پرداختند.
سوال چهارم. سخنرانان جلسه بیشتر پیرامون چه موضوعاتی ایراد سخن نمودند؟
سخنرانی ها عمدتا موضوع اصلی نشست را از ابعاد مختلف در بر می گرفت و راهکارهای اجرایی نیز در پیشبرد نشست های بعدی و نهادینه شدن موضوع حقوق ورزش در کشور به صورت کاربردی مطرح گردید.
حال اگر بخواهیم دسته بندی از موضوعات متعدد و پراکنده مطروحه داشته باشیم، شیوه های مختلفی را می توان به کار گرفت، اما بطور کلی موضوعات به دو حوزه فقه ورزشی و حقوق ورزشی قابل تقسیم هستند که هرکدام از اینها نیز در زمینه های مختلف، دارای تنوع و تکثر بوده و موضوعات مختلفی را شامل می شوند. مثلا در حوزه فقه ورزشی عناوینی از قبیل؛ اهمیت ورزش (فقه الریاضه) و دیدگاه های فقهی اطراف آن، احکام اولیه و ثانویه ورزش (اباحه، وجوب، حرمت)، قاعده لاضرر در ورزش، ورزش های جدید و مستحدثه، قراردادهای ورزشی، تبعات و آسیب های ناشی از تمرینات سخت ورزشی، ورزش کودکان، زنان، سالمندان، معلولان ( افراد تحت حمایت در حقوق بشر) به لحاظ جسمی و خشونت، ورزش مهاجرین و اقلیت ها، پوشش در ورزش، پذیرش خطر ذاتی در فقه، شرط بندی در ورزش، فتاوای مراجع و ارتباط آن با بند ث ماده 158 قانون مجازات اسلامی، قاعده های اذن، تحذیر، تقلب، ضمان و... در ورزش، استفاده از داروهای نیروزا، تبلیغات در ورزش، دستمزد ورزشکاران، پخش رسانه ای مسابقات، حضور بانوان در ورزشگاه ها و مواردی از این دست اشاره کرد. در حوزه حقوق ورزش فراوانی بیشتری وجود دارد و می توان قریب به 30 عنوان را برای موضوعات در نظر گرفت که هرکدام دارای زیرمجموعه های متعدد و متنوعی می باشد، به عنوان مثال؛ حقوق مدنی در ورزش ( مسئولیت مدنی در ورزش، خطای ورزشی، ترمیم و جبران خسارت، تاثیر رضایت زیان دیده در میزان مسئولیت ناشی از حوادث ورزشی، تاثیر تقصیر زیان دیده در جبران خسارت ناشی از حوادث ورزشی، نقش هشدار در میزان مسئولیت عامل زیان، نقش و جایگاه بیمه مسئولیت در فعالیتهای ورزشی)، حقوق کیفری در ورزش (مسئولیت کیفری در ورزش، عناصر مسئولیت کیفری در ورزش، مجازات ورزشی، پیشگیری از جرم در ورزش، تقلب و تبانی در ورزش، توهین و افتراء، غفلت و تعرض در ورزش، جراحات ورزشی)، ارتباط مسئولیت کیفری با مسئولیت مدنی در ورزش، جایگاه و نقش مربی و داور در پیشگیری از جرم و حوادث ورزشی، جایگاه و نقش مدیران ستادی در پیشگیری از جرم و حوادث ورزشی، نقش متولیان و برنامه ریزان در مسئولیت مدنی و کیفری حوادث ورزشی، بررسی نقش و جایگاه حقوقی والدین در حوادث ورزشی، بررسی نقش و جایگاه حقوقی تماشاچیان و اسپانسرها در حوادث ورزشی، بررسی و نقش عوامل اورژانسی مانند پزشک، حفاظت فیزیکی، آتش نشانی و... ، رابطه حقوق اداری و ورزش( حقوق مربیان وداوران، حقوق معلولین و سالمندان ورزشکار)، رابطه حقوق تجارت و ورزش(بررسی ابعاد حقوقی قراردادهای ورزشی داخلی و خارجی مانند؛ تدوین، تفسیر، تعهدات بازیکنان، مربیان و...، تدوین قراردادهای ورزشی)، رابطه حقوق ورزشی و حقوق شهروندی، رابطه حقوق بین الملل خصوصی و ورزش (ورزش مهاجرین و اقلیت ها، تعارض قوانین در ورزش، رابطه مربیان مدعو خارجی با ورزشکاران و مربیان داخلی، رابطه ورزشکاران مدعو خارجی با ورزشکاران و مربیان داخلی)، رابطه حقوق بین الملل عمومی و ورزش(ممنوعیت مسابقه با کشور اسرائیل، سازمان های بین المللی در ورزش)، رابطه بین حقوق کار و تامین اجتماعی و ورزش، حق در ورزش، مباحث اطراف حقوق بشر و حقوق ورزش، مباحث اطراف حقوق معنوی ورزش (رسانه و تبلیغات در حقوق ورزش، حریم خصوصی و تبلیغات ورزش)، قانونگذاری و تقنین قوانین مربوط به ورزش (بازنویسی قوانین مربوط به حقوق ورزش، آئین نامه و دستورالعملهای ورزشی، کمیته های انضباطی، اساسنامه ها، قوانین مسئولیت مدنی و کیفری، قانون تجارت ورزشی، قوانین مالیاتی، قوانین مالکیتی باشگاه ها، قانون دسترسی به اطلاعات قراردادهای ورزشی)، تاثیر قوانین بین المللی ورزش بر قانون عمومی کشور (بررسی ارتباط بین قوانین عمومی با قوانین خاص ورزشی، پروتکل های بین المللی و ورزش)، ضرورت ایجاد محاکم قضایی و توسعه محاکم شبه قضایی اختصاصی در رسیدگی به حوادث ورزشی(آئین دادرسی در ورزش، رویه قضایی در ورزش)، بازنگری در عملکرد و وظایف محاکم شبه قضایی (کمیته های انضباطی، دادگاه حکمیت و...)، کارشناسان رسمی دادگستری و حوادث ورزشی، توسعه آموزشی و پژوهشی حقوق ورزش (وظایف متولیان آموزش کشور در حقوق ورزش، سهم حقوق ورزش در آموزش عالی، راه اندازی دوره های آموزشی تکمیلی (ارشد و دکتری)، تدوین سرفصل های آموزشی دوره های کوتاه مدت و بلند مدت، افزایش آگاهی جامعه نسبت به حقوق ورزش، مطالعات تطبیقی در حقوق ورزش، راهکارهای همگرایی و همسوسازی و هم افزایی متولیان حقوق ورزش (وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و تحقیقات، کمیته ملی المپیک و...)، مباحث مربوط به تفکیک جنسیتی درحقوق ورزش (حضور بانوان در ورزش و ابعاد حقوقی ورود بانوان به ورزشگاه ها)، تعریف حوادث ورزشی و قلمرو آن، تعریف عملیات ورزشی، ارتباط ورزش و بازی، ارتباط حقوق ورزش با سایر علوم، ابعاد حقوقی ورزش حرفه ای از غیر حرفه ای، بحران هویت ورزش در نقش پیشگیری و درمان (ورزش درمانی، فیزیولوژی ورزشی بالینی، نقش جنسیت و سن)، ابعاد فقهی حقوقی استفاده از دارو در ورزش (مکمل، مواد نیرو زا، استفاده از الکل برای ورزش در سرما، تغذیه ورزشی و...)، ایجاد پستهای سازمانی کارشناسان حقوق ورزش در ساختار و تشکیلات متولیان ورزش، چالشهای نوظهور در ورزش، مشکلات جنسیتی و اخلاقی در ورزش، اقتصاد و حقوق ورزش، ابعاد حقوقی عفاف و حجاب در ورزش و مصوبات بالادستی ملی (شورای عالی انقلاب فرهنگی) و بین المللی (فدراسیونهای جهانی ورزش، بازیهای المپیک و..) در ورزش می توان یاد کرد.
سوال پنجم. علاوه بر موضوعات تخصصی که اشاره فرمودید، آیا راهکارهایی هم در راستای ارتقاء دانش حقوق ورزش در کشور توسط اساتید مطرح گردید؟ لطفا بیان فرمائید.
بله، اساتید ارجمند حاضر در نشست، حین سخنرانی و بحث و تبادل نظر، به پیشنهادات ارزشمندی در راستای تحقق اهداف حقوق ورزش اشاره کردند که این موارد در 13 محور دسته بندی و به استحضار می رسد؛
- تشکیل کارگروهی متشکل از نماینده مراکز حاضر در جلسه و احیانا نماینده سایر متولیان جهت هم گرایی و هم افزایی بیشتر
- انجام پژوهشهای مشترک در اینخصوص
- معرفی پژوهش و نتایج آن از مسیرهای قانونی جهت تقنین قوانین ورزشی به مجلس شورای اسلامی با همکاری وزارت ورزش و جوانان وسایر مبادی ذیربط
- ضرورت توسعه همکاری سایر رشته های علوم انسانی (اقتصاد، روانشناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و..) با رشته ورزش و تربیت بدنی با توجه به تمرکز و اهمیت فوق العاده دنیای کنونی نسبت به ورزش
- ایجاد بانک اطلاعات اساتید و پژوهش های حقوق ورزش و سایر موضوعات از قبیل اخلاق ورزش، روانشناسی ورزش، جامعه شناسی ورزش و.. در پژوهشگاه حوزه ودانشگاه
- ایجاد کتابخانه تخصصی حقوق ورزش در پژوهشگاه حوزه ودانشگاه
- راه اندازی نظام حقوق ورزش در سطح کشور
- تدوین نقشه جامع پژوهش در حقوق ورزش
- انعقاد تفاهم همکاری بین مراکز پژوهشی و اجرایی در راستای توسعه و تعمیق حقوق ورزش
- تکمیل و ساختاربندی فهرست موضوعات حقوق ورزش
- تنظیم تفاهم نامه میان پژوهشگاه (گروه حقوق و برخی از گروه های دیگر مثل روانشناسی، جامعه شناسی و ...) با هر یک از نهادهایی که نمایندگانشان در نشست حضور پیدا کرده بودند به منظور تسهیل همکاری هایی مثل برگزاری کارگاه های آموزشی، نشست های مشترک علمی، انجام پژوهشهای مشترک و ...
- انعقاد قرارداد پژوهشی با برخی اساتید پس از شناسایی موضوعات دارای اولویت و تصویب آن در شورای علمی گروه حقوق و معرفی نهاد مشارکت کننده (ترجیحا یکی از نهادهای مشارکت کننده در نشست علمی)
- رایزنی با مراکز قانونگذاری مانند؛ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی برای تبدیل محصولات پژوهشی به قانون، پس از طی مراحلی از طرح حقوق ورزش و به نتیجه رسیدن پژوهشها دراین زمینه
سوال ششم. با عنایت به این حجم کار و تلاش هایی که قرار است در خصوص حقوق ورزش صورت گیرد، ممکن است بفرمائید محققان حقوق ورزش چه اهدافی را تعقیب می کنند؟
بله این سوال مهمی است هر چند که در مطالب قبلی به نوعی به آن اشاره شد و از موضوعاتی که پیرامون حقوق ورزش مطرح شد، می توان به اهداف موضوع حقوق ورزش دسترسی پیدا کرد، اما اگر بخواهیم اهداف حقوق ورزش را دسته بندی کنیم، می توان موارد ذیل را به عنوان اهداف حقوق ورزش در نظر گرفت؛
ارتقاء سطح علمی حقوق ورزش در بین متولیان ورزش کشور، بازنگری و تدوین قوانین و مقررات شفاف و کاربردی در حقوق ورزش کشور (با رویکرد علم حقوق و فقه اسلامی)، پیشگیری و کاهش وقوع حوادث ورزشی، کمک به رشد و ترویج ورزش و به تبع آن تامین سلامت و نشاط اجتماعی، رسیدگی و ساماندهی مناسب حوادث ورزشی از جهات مختلف بویژه در ترمیم و جبران خسارت زیان دیده، راه اندازی و شکل گیری محاکم قضایی اختصاصی در رسیدگی به حوادث ورزشی، تاسیس و راه اندازی گرایش حقوق ورزش در مقاطع مختلف آموزش عالی به منظور تربیت کارشناس، قاضی، پژوهشگر و... در حقوق ورزش، رشد و توسعه حقوق ورزش بصورت حرفه ای در بین اقشار جامعه، همگرایی و هم افزایی متولیان وسیاستگزاران ورزش، تقویت اهتمام سیاستگزاران و برنامه ریزان و متولیان برنامه های ورزشی، زمینه سازی همکاری و تعامل بیشتر صاحبنظران حقوق و علوم ورزشی، ورود جدی تر شرکتهای بیمه ای در حمایت از آسیب دیدگان ورزشی، ایجاد بانک اطلاعاتی از اساتید و پژوهش های حقوق ورزش، ایجاد کتابخانه تخصصی حقوق ورزش، راه اندازی نظام حقوق ورزش، تدوین نقشه جامع پژوهش در حقوق ورزش، انعقاد تفاهم همکاری بین مراکز پژوهشی و اجرایی در راستای توسعه و تعمیق حقوق ورزش، تشکیل کارگروه حقوق ورزش بین مراکز پژوهشی که به عنوان مهمترین اهداف حقوق ورزش مورد توجه اند.
سوال هفتم. به نظر شما چه موانع ومشکلاتی در حال حاضر فراروی حقوق ورزش وجود دارد؟
آنچه که می توان به عنوان موانع و مشکلات به آن پرداخت بطور کلی می توانند شامل؛ ضعف دانش حقوق ورزش در میان ورزشکاران، متولیان ورزش و والدین، سردرگمی حوادث ورزشی در فرآیند رسیدگی به دعاوی و کارشناسی آنها، تضییع حقوق آسیب دیدگان حوادث ورزشی، ضعف قوانین ومقررات مربوط به ورزش بویژه در مباحث مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از حوادث ورزشی، سهم ناچیز حقوق ورزش در آموزش عالی کشور و عدم وجود پایگاه مناسب علمی برای حقوق ورزشی، فقدان تخصص قضات، کارشناسان محاکم قضایی و شبه قضایی به حقوق ورزش و احیانا نداشتن درک صحیح از ورزش و حوادث ورزشی، عدم برنامه ریزی مناسب در جهت پیشگیری از تعدد و تنوع حوادث ورزشی، پراکندگی و عدم تمرکز پژوهش درحقوق ورزش و وابستگی حقوق ورزش ایران به سایر نظامهای حقوقی (بسیاری از پژوهش ها به صورت ترجمه می باشند نه تالیف)، عدم ورود جدی فقها و اساتید حوزه های علمیه در مباحث فقهی اطراف ورزش و حتی مشروعیت ورزش، ابتلاء به روز مره گی و برخوردهای چندگانه با حوادث ورزشی در محاکم قضایی و ضابطین قضایی و حتی جامعه و کم توجهی دست اندرکاران ورزش در قوای سه گانه به حقوق ورزش و اهمیت آن از جمله موانع و مشکلاتی است که در سر راه مسائل حقوقی ورزش وجود دارد.
سوال هشتم. چنانچه امکان دارد برنامه های بعدی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه را در این خصوص بیان فرمائید.
با توجه به مصوبات شورای علمی گروه حقوق پژوهشگاه مقرر است برنامه به همان ترتیبی که مشخص شد با جدیت دنبال شود، یعنی در نظر داریم نشست های بعدی و تخصصی حقوق ورزش را در قالب سخنرانی، نقد و نظر و ترجیحا تحت عنوان کرسی های ترویجی ادامه دهیم. که البته گفتگوهای اولیه با برخی از محققان حقوق ورزش انجام گرفته و در حال برنامه ریزی هستیم، در راستای مشارکت بیشتر محققان و مراکز پژوهشی نیز مقرر است در قالب انعقاد تفاهم نامه با مراکز متولی ورزش، کارگروهی تشکیل شود تا نمایندگان مراکز به صورت جدی تر مباحث پیرامون حقوق ورزش را دنبال و هم افزایی لازم داشته باشند و به طور کلی اجرایی کردن کلیه پیشنهادات مطروحه در اولین نشست، در دستور کار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قرار دارد و بصورت جدی دنبال خواهد شد.
سوال نهم. ضمن تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، لطفا سخن پایانی خودتان را بیان فرمائید.
من هم به نوبه خودم از فرصتی که در اختیارم قرار گرفت کمال امتنان دارم و لازم می دانم مراتب تقدیر و سپاس خودم را از مسئولین محترم پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بویژه مدیران و اعضای محترم هیات علمی گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تقدیم نمایم و همین طور از حضور فعال و اثر بخش اساتید و صاحب نظران حاضر در نشست تشکر کنم و امیدوارم در نشست های بعدی فرصت و توفیق داشته باشیم از نظرات صائب سایر اساتید و پژوهشگران حقوق ورزش که توفیق آشنایی با ایشان را نداریم، بهره مند باشیم به همین منظور جهت ارتباط با دبیرخانه نشستهای علمی حقوق ورزش علاقه مندان می توانند به سایت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه http://rihu.ac.ir مراجعه نمایند و یا مطالب خودشان را به آدرس ایمیل law.dep@rihu.ac.ir ارسال فرمایند.
نظر شما :