سخنرانی عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی در نشست علمی با موضوع حجاب و عفاف
به گزارش خبرگزاری ایسنا قم، دکتر مجید کافی، با بيان اينكه اگر عفاف را در ساحت بينش و گرایش‌های افراد نهادينه كنيم برون‌داد رفتاري و گفتاري آن حجاب است، گفت: چهل سال تاكيد بر ساحت‌هاي بيروني انسان داشتيم و موفق نشديم، بنابراين بايد روي ساحت‌هاي دروني انسان سرمايه گذاري انجام شود يعني بينش، گرایش و اراده انسان‌ها را تقويت كنيم، مطمئننا نتيجه اين سرمايه گذاري از وضع موجود بدتر نمي‌شود.
عضو هيئت علمي گروه جامعه شناسي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: عفاف به طور كلي به معناي خويشتنداري است و اين خويشتنداري در بعد فردي و اجتماعي تعريف مي شود. وي افزود: عفت فردي، خود كنترلي يا خويشتنداري خود است و عفت اجتماعي، اجتماع بازدارنده است، مانند خانواده يا گروه بازدارنده اجتماعی در اینجا در سطوح مختلف تعریف می‌شود. گاهي افراد خويشتندار هستند اما در اجتماعي قرار مي گيرند كه ساختارهای آن اجتماع اجازه نمي دهد خويشتنداري انسان ها محقق شود. لذا توجه به عفت اجتماعي نیز اهمیت دارد، یعنی نقش ساختارهاي اجتماعي در تحقق عفت.
دکتركافي اظهار كرد: یک خویشنداری جمعی هم وجود دارد. اگر افراد خويشتندار در يك جمع حاضر باشند به آن عفت جمعي مي گويند. در خويشتنداري اجتماعي بايد ساز و كارهاي اجتماعي به نحوي تبيين شود كه خويشتنداري را براي فرد تسهيل كند. در رویکرد اجتماعی ساختارهاي اجتماعي افراد را به سمت عفت يا بي عفتي سوق مي دهند.
وي با بيان اينكه عفت در قرآن به صورت محدود بيان شده است، افزود: عفت مربوط به دوران تجرد افراد است و از ديد قرآن، در بعد از ازدواج و در كانون خانواده، تحريك جنسي، ميل جنسي و ارضاي جنسي محقق مي شود. لذا اگر قصد این است که زندگي عفيفانه داشته باشیم بايد واژه عفت را توسعه بدهيم.
عضو هيئت علمي گروه جامعه شناسي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: پروژه حجاب در چهار دهه اخير موفق نبوده است؛ وی این نکته را نیز افزود که جامعه اي مطلوب است كه در آن عفت و حجاب حاكم باشد اما اگر نتوانيم اين جامعه مطلوب را ايجاد كنيم و جامعه دائر مدار داشتن حجاب شود یا عفاف، بايد ببينيم كه حق تقدم با عفت است يا حجاب؟.
دکتر كافي اظهار كرد: اگر رابطه بين عفاف و حجاب رابطه بین معنا و نماد نیست،چون اگر پوشش براي زن مسلمان نمادي از بينش و گرایش های وی است كه درون او وجود دارد، اگر يك نماد ديگري پيدا شد كه معنا دورنی و بینش ها و گرایش های زن مسلمان را بهتر بيان مي كند بايد از نماد قديم دست برداشت و نماد جديد را انتخاب كنيم، آيا پايبند به اين موضوع هستيم؟.
وي بيان كرد: اگر پايبند به استفاده از نماد جديد باشيم مي توانيم بگوييم حجاب براي عفاف يك نماد است اما اگر مي گوييم يك هنجار ديني است ديگر نمي توانيم اين نمادگرایی را قبول کنیم و دست به تغيير آن بزنیم. لذا حجاب يك هنجار اجتماعي است. رابطة منطقی بین حجاب و عفاف رابطه عام و خاص من وجه است چه این سه شکل متصور است: زن محجبه عفيفه يا زن محجبه غیرعفيفه و زن عفیفه غیرمحجبه نيز داريم پس رابطه نمادين بين عفاف و حجاب اشتباه است و ضابطه و هنجار اجتماعي بايد رعايت شود.
مدیر گروه جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار كرد: با توجه به تعبير «از كوزه همان برون تراود كه در اوست»، اگر عفاف را در ساحت بينش و گرایش افراد نهادينه كنيم برون داد رفتاري و گفتاري او حجاب است لذا عفاف يك صفت دروني فردي است كه بر اساس آن بايد ساحت بينشي و گرايشي و اراده خود را تقويت كنيم.
وي ادامه داد: نهادينه شدن يك صفت در درون انسان نيازمند يك همگرايي بين ساحت بينشي و گرايشي و ارادي انسان است و هريك از آن ها مورد غفلت واقع شود در ساحت بيروني گفتاري و رفتاري افراد محقق نخواهد شد و اگر اين امر را پذيرا باشيم سرمايه اجتماعي، امكانات، تبليغ و آموزش ما در رابطه حجاب و عفاف بايد كجا متمرکز شود؟
دکتركافي اظهار كرد: چهل سال تاكيد بر ساحت هاي بيروني انسان شده است و موفق نشده ايم بنابراين بايد روي ساحت هاي دروني انسان سرمايه گذاري انجام شود يعني بينش، گرایش و اراده انسان ها را تقويت كنيم و نتيجه اين سرمايه گذاري از وضع موجود بدتر نمي شود. عضو هيئت علمي گروه جامعه شناسي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بيان كرد: عفاف در قرآن و روايات، جنسيتي نيست و مرد و زن ندارد اما حجاب يك امر جنسيتي است و پوشش را بيان مي كند لذا اگر عفت در جامعه حاكم شود دعواي جنسيتي بين زن و مرد براي امر پوشش بوجود نمي آيد زيرا مرد عفيف مي شود و نگاه او پاك مي شود و خانم عفيف مي شود و پوشش خود را كنترل مي كند. وي در پايان گفت: با توجه به دعواي جنسيتي كه در جامعه بين زن و مرد حاكم است، اگر روي عفت در جامعه سرمايه گذاري كنيم به نظر مي رسد كه نتيجه بهتري حاصل مي شود.
نظر شما :