کرسی علمی ترویجی «تابعیت و جنسیت»

در حقوق ایران، بعضی از  تفاوت های حقوقی در موادی از قانون مدنی مربوط به تابعیت مشاهده می شود که اگر ذاتا هم ارتباطی با تبعیض جنسیتی نداشته باشد، در فضای احساسی ای که فریاد طرفداران رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان و تساوی تقریبا کامل حقوق زنان و مردان گوش فلک را کر کرده است،  سبب تداعی نگاه جنسیتی قانون ایران به مسئله تابعیت می شود. بررسی این تفاوت ها از دو جهت ضروری است: یکی از این جهت که آیا واقعا این تفاوت ها، ناشی از نگاه جنسیتی به تابعیت مربوط است؟ و دیگر از این جهت که صرف نظر از جنسیتی بودن یا نبودن این تفاوت ها، به ویژه با فرض جنسیتی نبودن آن ها، آیا این تفاوت ها، از پشتوانه منطقی کاملی برخوردار است؟ یا آن که برعکس، منطق حقوقی – و نه فمینیستی- مقتضی اصلاح قانون در جهت رفع این تفاوت ها است؟

   از سال ها پیش و از زمان تدریس مبحث تابعیت، و به ویژه زمانی که بحث از تابعیت ایرانی فرزندان ناشی از نکاح زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی، در محافل حقوقی و اجتماعی مطرح شد، رابطه تابعیت و جنسیت به عنوان یک پرسش جدی حقوقی برایم مطرح شد که نتیجه جستجوهایم در پاسخ به این پرسش، از جمله به برگزاری یک کرسی ترویجی با نگاهی انتقادی-اصلاحی به قانون ایران در باره تابعیت ایرانی فرزندان مزبور گردید. در خلال همان مطالعات به این نکته متفطن شدم که شبهه جنسیتی بودن قانون تابعیت ایران، اگرچه بیشتر درباره بند 2 ماده 976 قانون مدنی که صرفا انتساب به پدر ایرانی را سبب ایرانی محسوب شدن فرزند می داند، فریاد می شود، اما سایه سنگین آن بر مواد دیگری از قانون مدنی نیز سنگینی می کند، که بازخوانی مجدد و بررسی انتقادی-اصلاحی این مواد را ضروری می سازد.
بدین منظور، برگزاری کرسی حاضر برای ارائه نتایج مطالعات مذکور به جامعه علمی-حقوقی در راستای تلاشی مبارک برای اصلاح قانون تابعیت ایران، پیشنهاد شده است.