همبستگی تاریخی یمن و ایران در حمایت از فلسطین، از فتواهای مذهبی تا جهاد فرهنگی

به گزارش خبرنگار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از قم؛ به مناسبت روز جهانی حماسه فلسطین(طوفان الاقصی) صبح امروز سه شنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۴ نشستی تحت عنوان "نقش روابط یمن با فلسطین در تحولات سیاسی معاصر منطقه" توسط گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری پایگاه بسیج اساتید و کارکنان این مرکز در محل پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

در این نشست، علامه عصام العماد یمنی به بررسی عمیق تاریخ یمن و ایران پرداخت و گفت: ارتباطات تاریخی و فرهنگی مردم یمن و ایران، نشان دهنده عزم راسخ یمنی ها در حمایت از فلسطین و نقش برجسته روحانیون در این زمینه بود، این ارتباطات نه تنها ریشه در تاریخ دارند، بلکه نشان دهنده اراده مقاومتی است که از دیرباز تا به امروز ادامه داشته است.

این دو از زمان‌های گذشته به عنوان دو سرزمین همواره درحال جنگ با استعمارگران و حامی ملت‌های مستضعف شناخته می‌شوند.

 وی با تأکید بر نقش شخصیت‌های مذهبی یمنی و تأثیر آن‌ها در سیاست‌های کلان منطقه‌ای گفت: در این راستا، امام یحیی حمیدالدین به عنوان حاکم یمن و مفتی اعظم آن، نقشی بی‌بدیل در جلوگیری از مهاجرت یهودیان یمنی به فلسطین ایفا کرده و فتواهایی صادر کرده است که سفر یهودیان به فلسطین را حرام اعلام می‌کرد.

این مستبصر یمنی شیعه شناس به محوریت فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی در یمن اشاره کرده و افزود: «روحانیون یمنی از دیرباز، به ویژه در دوران حکومت‌های استعماری، از نفوذ بیگانگان و صهیونیسم جلوگیری کردند و این مسئله به مثابه یک انتقال‌دهنده هویتی قوی برای مردم یمن عمل کرده است.»

علامه عصام العماد در ادامه نقش انقلاب اسلامی ایران در همبستگی با یمن را نیز مورد بررسی قرار داد و گفت: اصول، روحیه و فرهنگ انقلابی ایران، به عنوان نماد ظلم‌ستیزی و دفاع از مستضعفان، در تفکر و اقدامات انصارالله و روحانیون یمنی تأثیرگذار بوده است.

وی به روابط متقابل فرهنگی و مذهبی میان یمن و ایران اشاره کرد و گفت: این ارتباطات نه تنها ریشه در تاریخ دارند، بلکه دو ملت را در مبارزه با بی‌عدالتی‌ها و سلطه‌طلبی‌های جهانی شانه به شانه یکدیگر قرار داده‌اند.

این مستبصر شیعه شناس گفت: مناسبت قدس و نقش سید حسین حوثی به عنوان رهبر انصارالله در ترویج شعارهای حمایت از فلسطین نیز مورد توجه بوده و این امر به تقویت روحیه همبستگی مردم یمن و فلسطین کمک کرده است و مبارزات مردم یمن، ریشه در تاریخ و هویت آن‌ها دارد و پیوستگی فرهنگی و مذهبی‌ آن‌ها با فلسطین، جلوه‌ای از تنوع و عمق اعتقادات مذهبی در این منطقه است.

وی در پایان خاطر نشان کرد؛ مردم یمن با الهام از تاریخ، فرهنگ و رهبری مذهبی خود، نه تنها در کنار هموطنان فلسطینی‌شان هستند، بلکه به یک نماد مقاومت جهانی نیز تبدیل شده‌اند.

پی نوشت: محور سخنان علامه عصام العماد:

1. نقش یمن در تاریخ: یمنی‌ها از دوران استعماری انگلیس (حدود سال ۱۹۱۷) تحت حکومت‌های مختلف، به ویژه دوران حاکمیت امام یحیی حمیدالدین، موقعیتی خاص به خود گرفته‌اند. امام یحیی بن یحیی، به عنوان یک روحانی مذهبی و رهبر سیاسی، ضمن مقابله با نفوذ انگلیسی‌ها، با صهیونیسم نیز به شدت مخالف بود.

2. حمایت از فلسطین: یمن از دیرباز به عنوان یک پایگاه مذهبی-سیاسی در برابر صهیونیسم محسوب می‌شود. مفتی اعظم یمن، یحیی بن یحیی، همان‌طور که ذکر شد، فتواهایی برای جلوگیری از مهاجرت یهودیان یمنی به فلسطین صادر کرد.

3. جنگ و مقاومت: پس از تأسیس اسرائیل، مردم یمن و به‌ویژه روحانیون و شخصیت‌های مذهبی، به انتقاد از این مسئله پرداخته و حمایت خود را از ملت فلسطین نشان دادند. این حمایت‌ها نه تنها از لحاظ سیاسی، بلکه از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز مشهود بود.

4. تأثیرات انقلاب اسلامی: انقلاب اسلامی ایران با ارزش‌های روحانی و دینی خود تأثیر عمیقی بر یمن گذاشته و سطوح مختلف جامعه یمن تلاش کردند تا از تجربه‌های جمهوری اسلامی بهره‌برداری کنند. یادگیری‌های انقلاب اسلامی و حمایت از مستضعفان در قرآن، باعث همبستگی بیشتری میان ملت‌های مختلف شده است.

5. آثار تفکر روحانیت: رهنمودهای روحانیون یمنی و به‌ویژه رهبران انصارالله، به شکل‌گیری نگاه جدیدی نسبت به فلسطین و حمایت از آن کمک کرده که در زمینه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تأثیرگذار بوده است.

6. اهمیت فرهنگ و هویت محلی: روحانیون یمنی، از جمله سید حسین حوثی، با تکیه بر فرهنگ مذهبی و تفکرات امام خمینی، سعی در تقویت هویت مستقل یمنی و نیز ایجاد همبستگی با فلسطین داشته‌اند. این امر در بیانیه‌ها و توصیه‌های آنان در زمینه‌ تظاهرات و حمایت‌های اجتماعی نمود یافته است.

7. مردم یمن در جنگ: با توجه به تحولات کنونی و جنگ‌های داخلی و خارجی، مردم یمن به ادغام منابع محلی خود و تلاش برای تأمین نیازهای اولیه خود از جمله آب و غذا و همچنین تکیه بر روحانیت، بر ادامه مبارزه و عدم تسلیم به فشارهای خارجی مصرانه هستند.