نقش روان‌شناسی در دفاع از ارزش‌ها و ایستادگی مردم فلسطین

به گزارش خبرنگار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، نشست علمی« روان‌شناسی و راهبرد مقاومت» صبح امروز یکشنبه 11 آذرماه از ساعت 9تا 12 به صورت حضوری و مجازی با سخنرانی آیت الله «سید محمد غروی» مدیر گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه برگزار شد.
جمعی از پژوهشگران و اساتید حوزه روان‌شناسی و علوم انسانی به بررسی جنایات رژیم اسرائیل در غزه و لبنان پرداختند و نقش روان‌شناسی در تاب‌آوری و مقاومت مردم فلسطین را مورد بحث قرار دادند.
حضرت استاد آیت‌الله غروی، مدیر گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو شورای عالی حوزه علمیه قم، به جنایات وحشتناک و غیرانسانی رژیم اسرائیل اشاره کردند که شامل کشتار بی‌رحمانه بیش از ۱۰ هزار زن و کودک بی‌گناه و تخریب مراکز دینی و علمی بوده است. ایشان تأکید کردند که این جنگ ظالمانه باید توسط همه آزادگان جهان محکوم شود و جامعه بین‌المللی و کشورهای اسلامی باید با تمام توان خود در مقابل این جنایات ایستادگی کنند.
آیت‌الله غروی بر اهمیت استقامت و مقاومت در طول تاریخ تأکید کردند و نمونه‌هایی از پیروزی‌های ملت‌ها در مقابل ظلم را بیان کردند. ایشان همچنین به نقش علوم انسانی و روانشناسی در تقویت تاب‌آوری و حمایت معنوی اشاره کردند و بر اهمیت عدالت اجتماعی و توانمندسازی افراد آسیب‌پذیر تاکید کردند.
دکتر موسوی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه علوم انسانی، به نقش انسان در اجتماع و مسئولیت الهی او اشاره کردند و بیان داشتند که علوم انسانی نمی‌تواند نسبت به مسائل اجتماعی و اخلاقی بی‌تفاوت باشد. ایشان با استناد به آموزه‌های شهید سید حسن نصرالله و شهید صدر، تأکید کردند که مسئولیت انسانی در فطرت بشر نهاده شده و باید به آن توجه کرد.
دکتر جان بزرگی به بررسی بازسازی شناختی در بحران‌های روانشناختی با نگاهی به قضیه فلسطین پرداختند و بیان کردند که مردم فلسطین از مقاومت بالایی برخوردار هستند و نیازی به مداخلات روانشناختی ندارند. اما برخی دیگر که درگیر با مسائل جنگ و جهاد هستند به شدت آسیب روانشناختی می‌بینند و نیاز به حمایت دارند.
اساتید مختلف از جمله دکتر موسوی، دکتر جان بزرگی، دکتر رفیع، دکتر شریفیا و دکتر کاویانی در این همایش موضوعاتی مانند مسئولیت اجتماعی علوم انسانی، بازسازی شناختی معنوی در بحران فلسطین، و روانشناسی مقاومت را ارائه دادند. این نشست به همت دو گروه روانشناسی و فلسفه علوم انسانی برگزار شد و بر اهمیت برگزاری چنین همایش‌هایی برای تبادل نظر و ارائه راهکارهای عملی تأکید کردند.
استاد گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز تاکید کردند که علوم انسانی نمی‌تواند نسبت به ارزش‌ها خنثی و بی‌تفاوت باشد. ایشان افزودند که در طول یکسال گذشته، عالمان علوم مختلف به ویژه علوم انسانی سکوت اختیار کردند و حتی در مقایسه با واکنش‌های اندیشمندان در جریان جنگ‌های گذشته، واکنش‌های کنونی تامل‌برانگیز است. وی با اشاره به واکنش اندیشمندان در جریان جنگ فرانسه علیه الجزایر در سال ۱۹۶۰ میلادی، تاکید کردند که امروز علوم انسانی باید مسئولیت اخلاقی و اجتماعی خود را نسبت به جامعه جهانی ایفا کند.
دکتر موسوی همچنین به نقش استقامت و مقاومت در پیروزی ملت‌ها اشاره کردند و بیان کردند که استقامت مردم لبنان و فلسطین اصلی‌ترین راهبردشان بوده است. ایشان افزودند که ملت‌های آزادی‌خواه باید به میدان بیایند و حمایت‌های مختلفی از جمله مالی ارائه دهند.
اساتید به اهمیت فنون تاب‌آوری، صبر و مقاومت بر اساس روش‌های پیشگیری در بهداشت روانی، روش‌های حل مساله، تنظیم عواطف در برابر تنش‌ها، بهره‌مندی از مراقبت معنوی و استفاده از دستاوردهای روانشناسی جامعه‌نگر تاکید کردند. این مباحث به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد تا در مقابله با چالش‌های روانی و اجتماعی از آنها بهره‌مند شوند.
دکتر موسوی در ادامه به نقش علوم انسانی در تبیین هویت انسان و مسئولیت اجتماعی او اشاره کردند و بیان کردند که انسان به عنوان موجودی منفعت‌جو در دوره مدرن به صنعتی شدن جنگ و تغییر ساختارهای اجتماعی دامن زده است. وی افزود که علوم انسانی نمی‌تواند نسبت به ارزش‌ها و مسئولیت‌های اجتماعی بی‌تفاوت باشد و باید در مقابل ظلم و ستم واکنش نشان دهد.
در این نشست، به تأثیر معنویت و اعتقادات دینی بر تاب‌آوری و مقاومت مردم نیز پرداخته شد. دکتر جان‌بزرگی به تاثیر حضور در حرم اهل‌بیت (ع) بر آرامش و استحکام روانی افراد اشاره کردند و بیان داشتند که این حضور تاثیر و آرامش چندبرابری از جلسات روان‌درمان‌گری دارد.
وی به اهمیت نقش انسان در نظام اسلامی اشاره کرده و افزود که انسان یک بُعد جسمانی و یک بُعد روحانی دارد و بر اساس آموزه‌های شهید صدر، فطرت بشر به امین بودن و مسئولیت‌پذیری نسبت به خدا، طبیعت و جامعه توجه دارد. این مسئولیت‌ها باید در تمامی جنبه‌های زندگی انسان، از جمله اقتصاد و روانشناسی، مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه، حجت‌الاسلام رفیعی هنر به اثر "امپمبا" اشاره کردند و بیان داشتند که تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که با ایمان و معنویت عجین هستند، در شرایط سخت زودتر به آرامش می‌رسند. مولکول‌های تاب‌آوری شامل سه عنصر اصلی غلبه، بازیابی و تاب‌آوری هستند که معنویت به تقویت این عناصر کمک می‌کند.
دکتر شریفی‌نیا نیز به تفاوت بین مقاومت و تاب‌آوری اشاره کردند و بیان داشتند که مقاومت در برابر ظلم و تعدی شکل می‌گیرد، در حالی که تاب‌آوری توانایی بردباری و گذراندن شرایط دشوار است. ایشان افزودند که مقاومت مردم فلسطین به دلیل حس ناسیونالیستی قوی و ایمان به جهاد مقدس است که این شرایط را تحمل می‌کنند.
حجت‌الاسلام کاویانی به روان‌شناسی اجتماعی یهود و بحران صهیونیسم از منظر قرآن پرداختند و بیان داشتند که صهیونیسم از نظر قرآنی به عنوان یک مصداق از یهود بررسی می‌شود. ایشان به تاریخچه و ویژگی‌های روان‌شناختی یهود اشاره کردند و گفتند که صهیونیسم مسیحی نیز به دنبال یک منجی موعود است و به نقش مهم این جریان در تحولات جهان پرداختند.