تأمین اجتماعی یکی از مقاصد والای شرعی و اساسی‌ترین پایه‌های‌ عدالت اجتماعی در اسلام است. این کتاب با مطالعه تجربه‌ صدر اسلام و نقد و بررسی تجارب جوامع سرمایه‌داری‌ و ایران و شناخت واقعیت‌های عینی موضوع، مسئله تأمین ‌اجتماعی را بر منابع معرفت دینی عرضه و به ‌روش تحلیلی‌ــ توصیفی خطوط کلی چگونگی سامان‌دهی مشکلات تأمین اجتماعی معاصر را در چارچوب اقتصاد اسلامی تبیین می‌کند. یافته‌های تحقـیق نشان می‌دهد نظام‌های تأمین اجتماعی متعارف بـه‌رغم اینکه ــ نسبت به‌وضعیت عدم وجود آنها ــ ‌موجب بهبود سطح معیشت مردم شده‌‌اند، به لحاظ سازگاری درونیِ عناصر (مبانی، اهداف و راهبردها)، نتایج عملکردی و سازگاری با مبانی اسلامی با اشکالات نظری و چالش‌های عملی زیادی مواجه‌اند؛ بررسی این مسئله در چارچوب منابع معرفتی اقتصاد اسلامی به‌کشف الگوی متمایزی از تأمین اجتماعی مبتنی بر راهکارهای سه‌گانه تدارک خصوصی، تکافل عمومی و تضامن دولتی منجر شده که از ویژگی‌های ممتازی نسبت به الگوهای متداول برخوردار است.