ابعاد کتاب دیباچه ای بر مدیریت اثربخش مسجد بررسی شد

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ کتاب دیباچه ای بر مدیریت اثربخش مسجد منتشر شد، یازده بُعد در این الگو در پنج حوزة ورودی، فرآیند، خروجی، پیامد(هدف) و عناصر محیطی شناسایی شدند. ابعاد ورودی عبارت از شایستگی‌های امام مسجد، شایستگی‌های فعالان، شایستگی‌های جماعت و منابع (منابع مالی، مادی و اطلاعات) و حوزه فرایند، شامل بُعد اقدامات و حوزه خروجی، شامل تنوع و کیفیت برنامه‌ها و خدمات است. جذب حداکثری و ملجئیت مسجد، حوزه پیامد یا هدف را شکل می‌دهند. عناصر محیطی نیز در برگیرنده سازمان‌های محیطی و بافت محلی است.
در این کتاب، اصول مدیریت مسجد نیز معرفی شده است که عبارت‌ از: 1. اصول ارزشی که قواعدی است دینی و چگونگی رفتار در مسجد را روشن می‌کند (شامل فقه‌مداری، تقدس‌مداری، اخلاص‌مداری، تزکیه‌محوری و طهارت مالی)؛ 2. اصول کارکردی که تدابیری عملیاتی است برای بهبود شیوۀ ادارۀ مسجد(شامل وحدت‌مداری، امام‌محوری، داوطلب‌گرایی، چندکارکردگرایی، مردم‌داری، شایسته‌گزینی و نظم‌مداری)، می باشد.

در همین رابطه رسول عباسی نویسنده این کتاب در گفتگو با خبرنگار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به سوالات به سوالات زیر پاسخ داد:
 

هدف از نگارش این کتاب چه بود؟
اثر علمی و پژوهش مهمی در خصوص نهاد مسجد وجود ندارد که در خصوص چگونگی استفاده صحیح از کارکردهای مسجد سخن گفته باشد.
نحوه رفتار با این نهاد برای تبدیل کارکردهای آن به عمل همواره مورد غفلت واقع شده است.
با جستجوی گسترده ای که در سطح بین المللی انجام دادم به این نتیجه رسیدم که در خصوص کلیسا پژوهش های بسیاری انجام گرفته اما در کشورهای اسلامی از جمله ایران ردپایی در زمینه مدیریت مسجد به طور جدی دیده نمی شد تنها در سنگاپور، شورای اسلامی این کشور برای کمک به نحوه بهتر مدیریت و ارزیابی مساجد، شاخصه هایی از جمله رهبری، برنامه ریزی، اجتماع، فرآیندهای مسجد و غیره تعریف و الگوی مفهومی خارج کرده بودند و مساجد را ارزیابی و مسجد نمونه را معرفی می کردند.

وضعیت مدیریت مساجد در ایران چگونه است؟
در کشور ایران در زمینه مدیریت مساجد اقدامات پراکنده ای انجام گرفته اما از زاویه علم مدیریت، اقدام جدی صورت نگرفته است.
در زمینه اینکه از نظر آیات و روایات تصویر مسجد مطلوب چگونه است، کتاب های بسیاری وجود دارد اما از زاویه علم خاص مدیریت اثری موجود نبود.

این کتاب در چه زمینه هایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد؟
کتاب دیباچه ای بر مدیریت اثربخش مسجد می تواند به عنوان یک منبع آموزشی اولیه مورد استفاده قرار گیرد.
کیفیت خدمات مسجد مقوله مستقلی است که در کتاب آورده شده اما از آنجایی که همه عناصر عملکرد مسجد را باید در کتاب می آوردم هر یک به اختصار بیان شد.
هدف از انتشار کتاب این است که مساجد را به اثربخشی بیشتر نزدیک کنیم. برای اینکه به هدف اصلی از نگارش کتاب دست یابیم باید این اثر در سطح عمومی منتشر شود و در اختیار همه مساجد کشور قرار گیرد و آموزش های حضوری نیز در این زمینه ارائه شود.
 

مخاطبان اصلی کتاب چه کسانی هستند؟
مخاطبان اصلی این کتاب افراد درگیر با امور مساجد هستند که شامل ائمه جماعات، هیئت امنای مساجد و
افرادی که قصد فعالیت در امور مساجد را دارند، می شود.
همچنین افرادی که در حال تحصیل در مسائل دینی هستند، چنانچه علاقه مند به ورود در مسائل مربوط به مسجد باشند، این کتاب می تواند مفید واقع شود.

تفاوت ویرایش دوم کتاب با نسخه اول در چه چیزی است؟
نسخه اول کتاب از نظر ادبی ویرایش شد، همچنین فصل اصول مدیریت مسجد به آن اضافه شد که شامل تعدادی اصل که می تواند راهنمای مدیریت مسجد باشد، می شود.
چنانچه سوال شود که تعدادی نکات را به اختصار ذکر کنید که در مساجد باید رعایت شود، این موارد مهم در قالب اصولی ذکر شده اند.
در چاپ دوم همچنین سعی شده فصولی که مبانی اولیه و مباحث عمومی مدیریت را مطرح می کند، از ابتدای کتاب به انتهای کتاب منتقل شود که شامل مباحثی از جمله شناخت ماهیت سازمان و نهاد، اثر بخشی و مدل ها و سازمان ها در خصوص اثر بخشی و سوابق پژوهشی که در خصوص این موضوع وجود داشت، می شود.
از آنجایی که فصول مورد نیاز مخاطب این سه فصل نیست، بنابرین چهار فصل اصلی مورد نیاز به ابتدای کتاب آورده شد.