اولین جلسه اجرایی‌سازی «ساماندهی مسائل فرهنگی و اجتماعی حاشیه‌نشینی در کلان‌شهرها» برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در راستای هماهنگی و اجرایی سازی مأموریت تخصصی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مبنی بر «ساماندهی مسائل فرهنگی و اجتماعی حاشیه نشینی در کلان‌شهرها» اولین جلسه مدیران عالی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دکتر علی‌محمد حکیمیان و دکتر کافی معاون پژوهش، آموزش و فناوری با مدیرکل محترم امور اجتماعی و فرهنگی استان قم مهندس حسین غریب و علی حسینی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی قم و دکتر داوری و دکتر توانا مجری و مدیر اجرایی دفتر تسهیلگری محله کم برخوردار امین آباد روز سه‌شنبه مورخ 29 آذر ماه 1401 برگزار شد.

در این نشست دکتر علی محمد حکیمیان ریاست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به تجربه پژوهشگاه در زمینه حل مسائل حاشیه نشینی شهرها در دفتر تسهیل‌گری امین آباد بیان کرد: با توجه به این تجربه، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دو موضوع خانواده و حاشیه‌نشینی را جهت مأموریت‌گرایی به وزارت علوم پیشنهاد داد و بحث حاشیه‌نشیی که از بحث‌های مورد توجه وزارت کشور بود به پژوهشگاه حوزه و دانشگاه واگذار شد و در این راستا تفاهم نامه‌ای سه جانبه بین وزارت کشور، وزارت علوم و پژوهشگاه امضا شد.

وی افزود: یکی از کارهای پیش بینی شده در تفاهم‌نامه، برگزاری نشست‌ها و تبادل اطلاعات به طور دقیق با موضوع ساماندهی مسائل فرهنگی و اجتماعی حاشیه‌نشینی در کلان‌شهرها است، وزارت کشور نیز پذیرفته که تمام دستگاه‌های اجرایی و استانداری‌ها از این مسئله پشتیبانی کنند.

در ادامه این نشست دکتر مجید کافی معاون پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار کرد: بحث ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت بحثی جدی است که از مطالبات مقام معظم رهبری نیز هست، یکی از شاخصه‌ها در این ارتباط، بحث مأموریت گرایی دانشگاه‌ها است، مأوریت‌گرایی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی براساس استان محل خود تعریف شده است و از مجموعه مراکز علمی کشور، 15 مرکز مستقیم با وزارت کشور وارد تفاهم نامه شدند که یکی از این مراکز پژوهشگاه است.

وی ادامه  داد: در همین راستا مأموریت حاشیه‌نشینی به پژوهشگاه حوزه و دانشگاه واگذار و این تفاهم‌نامه امضا شد، اما برای پژوهشگاه مانعی مبنی بر اینکه ارگان‌های مختلفی به این بحث ورود کردند و باید تدبیری اندیشه شود تا از موازی کاری جلوگیری و تقسیم کار و یا هم‌افزایی صورت بگیرد، ما نیز به عنوان دبیرخانه جلسه‌ای با تمام این ارگان‌ها برای هماهنگی برگزار کنیم که البته برای فعال کردن دبیرخانه در بحث نیرو و بودجه نیازمند کمک هستیم.

معاون پژوهشی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: با توجه به اینکه پژوهشگاه به عنوان قطب حاشیه‌نشینی در کشور مطرح شده است، باید پشتوانه علمی بحث را مطرح کند، لذا باید تمام اطلاعات جمع‌آوری و کارهای پژوهشی با اطلاع پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انجام بگیرد.

وی ادامه داد: بنا نیست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به این مسئله ورود میدانی داشته باشد و بیش‌تر جنبه علمی کار بر عهده ماست که باید تشکیل بانک اطلاعاتی و دعوت از اساتید برای هم‌اندیشی و تقسیم کار سازمانی را انجام دهیم.

سپس دکترحامد توانا مدیر اجرایی دفتر تسهیل‌گری امین آباد اظهار کرد: مأموریت ساماندهی اجتماعی فرهنگی که به پژوهشگاه حوزه و دانشگاه واگذار شده است اگر در کنار انواع دیگری از ساماندهی‌ها باشد و ذیل یک سری از مأموریت‌هایی که به مجموعه‌های دیگر واگذار شده است، مفید خواهد بود، اما اگر تصور این باشد که مشکلات حاشیه‌نشینی از طریق حل مسائل فرهنگی و اجتماعی، حل می‌شود باید گفت بر اساس بررسی‌ها و تجربیات ما، اولین مسئله حاشیه‌نشینی، مسائل اقتصادی است، زیرا اساساً حاشیه‌نشینی محصول تغییر در نظامات ساختاری است، فلذا فعالیت‌ها و ساماندهی‌های فرهنگی اجتماعی باید در راستای ساماندهی اقتصادی صورت بگیرد.

در ادامه دکتر داوری بیان کرد: برای اولین بار در کشور است که به یک موضوع اجتماعی، نگاه علمی در سطح عالی صورت می‌گیرد؛ شاید اگر این کار را قبل از دفاتر تسهیل‌گری انجام می‌دادیم و بعد وارد میدان می‌شدیم تفاوت بسیار و خروجی بهتر بود.

وی گفت: نیازمندی مهم در حاشیه شهرها توانمندسازی، شبکه‌سازی و نیروسازی و مشارکت است و این تازه کار است، لذا تا زمانی که محله به این توانمندی نرسد هر اقدامامی بازده خوبی نخواهد داشت.

در ادامه نشست مهندس حسین غریب اظهار کرد: با توجه به کثرت‌گرایی فرهنگی و عدم انسجامی که در قم به دلیل مهاجرت از شهرهای مختلف وجود دارد مشکلات بسیار است، زیرا همواره فرهنگ‌پذیر کردن از اجتماع پذیرکردن دشوارتر است و ما در این موضوع در کل کشور مشکل داریم. 

وی پیشنهاداتی را در راستای تقویت و اجرای بهتر تفاهم‌نامه به پژوهشگاه ارائه کرد و گفت: در این تفاهم‌نامه از تصمیم سازی استفاده کنیم و طرح‌های پژوهشی عملیاتی باشند، نمایندگان نهادهای دست اندرکار در جلسات تخصصی حضور داشته باشند، هم‌چنین با توجه به اینکه پژوهشگاه یک مجموعه علمی است می‌تواند به دنبال این باشد که مطالعات و تحقیقات تبدیل شده به برنامه‌های عملیاتی خود را به عنوان نقشه راه به وزارت‌های بالا دستی ارائه دهد.

مهندس غریب ادامه داد: وزارت علوم در زمینه هدایت همه کارهای تحقیقاتی از دانشگاه‌های معتبر به این پژوهشگاه برای مسیر گرفتن اقدام کند، استفاده از تجربیات سایر کشورهای موفق از طریق رایزن‌های فرهنگی وزارت خارجه و یا اتباع حاضر در قم نیز در تقویت این تفاهم‌نامه مؤثر است، هم‌چنین اعتبار پژوهشی مربوط به طرح‌ها را وزارت علوم با محوریت این موضوع درنظر گرفته و از ظرفیت فرصت مطالعاتی هیئات علمی هم استفاده شود.

در  پایان آقای علی حسینی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد استان قم بیان کرد: با توجه به اینکه نیمی از دفاتر تسهیل‌گری کشور را جهاد دانشگاهی اداره می‌کند به نظر داده‌ها و تجربه‌های خوبی را می‌توان از استان‌های دیگر کسب کرد، در بحث سیاست‌گذاری هم حضور استانداری و نیز نمایندگان قم کمک کننده است، در بحث دبیرخانه هم جهاد دانشگاهی آماده کمک و همکاری است، زیرا جهاد دانشگاهی در بحث مطالعات علوم انسانی بسیار فعال بوده که می توان از این ظرفیت نیز استفاده کرد.

در پایان نشست مقرر گردید به منظور بهره‌مندی از تمامی ظرفیت‌های استانی و ملی، جلسه هم‌اندیشی با حضور نمایندگان وزارت کشور، وزارت علوم، نماینده قوه قضائیه، نماینده نهاد مقام معظم رهبری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشکده جمعیت شناسی، جهاددانشگاهی و دیگر مراکز برخوردار از ظرفیت علمی و اجرایی در عرصه حاشیه‌نشینی و حل این معضل اجتماعی برگزار شود.