کارگاه سبک فرزندپروری با رویکرد اسلامی در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد

کارگاه سبک فرزندپروری با رویکرد اسلامی توسط حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی‌احمد پناهی عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در تاریخ 11 اردیبهشت‌ماه سالجاری برگزار گردید.

با توجه به اهمیت موضوع فرزندپروری و تأثیرات مدل‌های تربیتی بر روش و نمو کودک که سبب قوام جامعه خواهد شد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه کارگاهی تحت عنوان سبک فرزندپروری با رویکرد اسلامی در دفتر خود واقع در تهران برگزار نمود. در این کارگاه که به صورت حضوری و مجازی علاقمندان به موضوع در آن شرکت کرده بودند، مدرس کارگاه، لزوم توجه والدین به تمامی جنبه‌های زندگی اجتماعی کودک از قبیل انس دادن به ساده زیستی، تربیت صالح، نظارت شایسته بر جنبه‌های رشد و نمو کودکان را حائز اهمیت بسیار دانست. وی افزود: آرزوی همه انسانها بهره‌مندی از فرزندان شایسته از جهات مختلف است، و تلاش دارند بلحاظ زیستی، روان‌شناختی، عقلی، دینی و اخلاقی در مسیر رشد صحیحی قرار گیرند. وی به حدیثی از پیامبر مکرم اسلام (ص) اشاره کرد که: فرزندان، جگرگوشه‌های مؤمن هستند و یکی از سرمایه‌های بزرگ انسان فرزند شایسته است.

مطالب عرضه شده در این کارگاه برگرفته از اثر تألیفی دکتر علی احمد پناهی با عنوان سبک فرزندپروری با رویکرد اسلامی است که توسط پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انتشار یافته و تلاش شد چکیده‌های مباحث ضروری که در مدت زمان برپایی کارگاه برای والدین می‌تواند مفید باشد برای آنان عرضه گردد.

دکتر پناهی فرزندآوری و فرزندپروری را از جمله مهمترین مسئولیت‌ها و وظایف والدین در خانواده دانست و در مراحل بعدی آموزش و پرورش فرزندان به طور هنجار و همتراز با هنجارهای دینی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی را، از جمله مهمترین اموری دانست که از والدین و نظام خانواده آنها انتظار می‌رود. وی برخورداری از بینش، دانش و مهارت کافی و آگاهی از سبک فرزندپروری و والدگری (parenting) را از ضروریات موضوع دانست و ادامه داد اگر والدین با روش‌های آموزشی و تربیتی مناسب و همتراز با سیر تحولی (زیستی، شناختی، عاطفی، اخلاقی و معنوی) فرزندان آشنا باشند و در فرآیند تربیت بکار گیرند، احتمال تحقّق ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری بهنجار و مطلوب در فرزندان افزایش پیدا می‌کند.

دکتر پناهی با یادآوری خاطراتی از استاد فقید خود، مرحومه دکتر پریرخ دادستان، افزود که توجه به عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و تحول شخصیت از نگاه دینی که شامل عوامل وراثتی (با خودآورده زیستی)، عوامل محیطی و خانوادگی، اراده و تلاش انسان و ایمان و الطاف الهی (ویژه افراد خاص و اولیاء الهی) سبب شکل‌گیری شخصیتی مؤمن خواهد شد که دارای ثبات و قوی بوده و بدور از رفتار مذبذبانه در مسیر خود مطمئن و محکم قدم بر‌می‌دارد. مدرس این کارگاه، شخصیت انسان را برگرفته از والدین دانست و با بیان اهمیت انتخاب همسر خوب، آن را سبب‌ساز انتقال خوبی‌ها و فضایل والدین به فرزندان دانست. وی با بیان مثالی از دانش‌آموزانی که تحت تأثیر معلمی دانا در مسیر مورد علاقه و شکوفا شده خود قدم بر‌می‌دارند نقش مربیان زندگی را حائز اهمیت بسیار دانست.

تلاش در راه ایجاد بینش به والدین

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: در آموزه‌های اسلامی که با ادبیات گوناگون و به انحاء مختلف (تلویحی و تصریحی) به مسئولیت و نقش مهم والدین نسبت به فرزندآوری و فرزندپروری اشاره شده و توصیه فراوانی نیز نسبت به فرزندپروری شایسته و بهنجار شده است و بایستی تلاش کرد که قبل از اینکه تفکرات الحادی و مخرّب سراغ ذهن پاک و بی‌آلایش کودکان بیاید بایستی آنها را با تفکرات دینی آشنا ساخت. چنانکه حدیثی از پیامبر اسلام (ص) در این خصوص بیان شده است که: حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکو برای او برگزیند، ادب وی را نیکو کند و در جایگاه شایسته‌ای قرارش دهد (یعنی فرزند شأن و منزلت مناسب اجتماعی پیدا کند).

مؤلف کتاب سبک فرزند‌پروری با رویکرد اسلامی، فواید و آثار فرزندپروری از چشم‌انداز اسلام را  بستر تحول معنوی والدین، عامل استحکام خانواده و افزایش شادکامی، مصونیت بخشی از آسیب‌های روانی و اجتماعی، زمینه‌سازی شکوفایی ظرفیت‌های روانشناختی والدین و ... برشمرد.

وی اعلام داشت اگر ازدواج در بستر مناسبی شکل بگیرد و شریک زندگی مناسبی انتخاب شود بسیاری از مشکلات رخ نخواهد داد و محبت ریشه‌دار و عمیقی در بستر خانواده شکل خواهد گرفت. دکتر پناهی در تعریف مفهوم‌شناسی سبک فرزندپروری (والدگری)، آن را منظومه‌ای از بازخوردها، نوع تعامل و نگرش مثبت والدین نسبت به فرندان که در مجموع یک فضای هیجانی-شناختی و عاطفی را در رفتارهای ابرازی (قابل مشاهده) والدین به وجود می‌آورد، و همچنین مجموعه‌ای از نگرش و اصول و رفتار والدینی دانست که تعیین کننده ارتباط متقابل والد-فرند در موقعیت‌های متفاوت و گسترده است دانست.

مدرس کارگاه، پیامدهای آگاهی والدین از سبک‌های فرزندپروری را موجب افزایش کارآمدی والدین در فرزندپروری دانست که موجب بهبود روابط والد-فرزندی و افزایش کُنش‌های رفتاری بهنجار در فرزند خواهد و در ادامه سبب بهبود امنیت روانی، افزایش تاب‌آوری و کاهش رفتارهای ناهنجار در فرزندان خواهد شد. وی مدل‌های مختلف فرزندپروری را سهل‌گیرانه و غافلانه، سختگیر و مستبد، مقتدارنه و اسلامی برشمرد و بیان نقاط ضعف و قوت هر یک از آنها مدل اسلامی را بدلیل دارا بودن خصوصیاتی همچون پذیرش، پاسخگویی و توجه به تمام نیازها، مسئولانه و مهرورزانه بودن مورد قبول دانست.

در پایان جلسه دکتر علی احمد پناهی به پرسش‌های شرکت‌کنندگان حضوری و مجازی در کارگاه پاسخ داد.

دانلود فایل ارائه کارگاه (پاورپوینت) فرزندپروری

توجه: حدود 15 دقیقه اول فایل صوتی کیفیت نامناسب دارد پیشاپیش از شما عذرخواهیم.