آموزش و پرورش بنیان و پایه اولیه توسعه را تشکیل می‌دهد. امروزه از آن به عنوان معیاری در جهت ارزیابی و اندازه‌گیری پیشرفت و توسعه جوامع استفاده می‌شود. در این کتاب، ارتباط نظام آموزش و پرورش نوین ــ که در دوره قاجار در ایران به وجود آمد و در دوره پهلوی اول بسط و گسترش یافت ــ با ابعاد و شاخص‌های توسعه بررسی می‌شود. هدف اصلی کتاب، مطالعه و بررسی تحولات اقتصادی ـ اجتماعی ایران در دوران حکومت قاجار و پهلوی اول از زاویه دگرگونی‌هایی است ‌که در ویژگی‌ها، ساخت و بافت نظام آموزشی صورت گرفته و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی ‌ـ اجتماعی جامعه است. تحولات نظام آموزشی جدید دارای دستاوردهای مثبت و منفی بود؛ در دستاورهای مثبت رشد و ارتقای برخی از شاخص‌های توسعه و در دستاورهای منفی نیز افت و نزول برخی دیگر از شاخص‌های توسعه دیده می‌شود.