تحول در حوزه علوم انسانی تثبیت‌کننده انقلاب اسلامی و محقق‌کننده اهداف متعالی آن است
دکتر علی محمد حکیمیان ریاست پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشگاه در رابطه با نخستین دوره دوسالانه کتاب علوم انسانی با رویکرد اسلامی بیان کرد: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه حاصل تفکر حضرت امام خمینی(ره) و تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص تحول در حوزه علوم انسانی اسلامی است و همه اذعان داریم تحول بنیادین در تراز انقلاب با تحول در حوزه علوم انسانی و متعالی شدن آن میسر است و انقلاب اسلامی به اهداف خود بدون این تحول نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه آن تحولی که باید در تراز انقلاب در حوزه علوم انسانی صورت بگیرد، اتفاق نیفتاده گفت: هرچند زحمات زیادی کشیده شده و کارهای قابل توجهی، در حوزه‌های علمیه سراسر کشور و دانشگاه‌ها و در مؤسسات اقماری آنها صورت گرفته است اما این گام‌های انجام گرفته، بعضاً در تراز انقلاب اسلامی محقق نشده و نتوانسته تأکیدات مقام معظم رهبری، تحت عنوان الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، در راستای بیانیه گام اول و دوم و هدف عالی ایشان را محقق کند.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تأکید کرد: پیشران و نیروی محرکه این موارد تحول در حوزه علوم انسانی است که باید صورت بگیرد؛ ما در حوزه مهندسی، علوم پایه، علوم پزشکی و مهندسی گام‌های موثری برداشتیم، ولی چیزی که انقلاب را بیمه می‌کند و آن را تعالی می‌بخشد، تحولی است که باید در حوزه علوم انسانی صورت بگیرد، به خصوص اسلامی شدن، بومی شدن، کاربردی شدن و کارآمد شدن در مسیر تحول باید مورد توجه باشد.
وی با بیان رسالت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: با توجه به اینکه ما مؤسسه‌ای هستیم که با تفکر حضرت امام خمینی (ره) ایجاد و سعی در متحول کردن علوم انسانی با کمک حوزه و دانشگاه داشتیم، امروز به یک بلوغی رسیدیم که لازم دیدیم در این مرحله فعالیت خود را گسترده‌تر کرده تا هم خود را به جامعه علمی معرفی کنیم و هم از نیروهای موجود در جامعه علمی اسلامی خودمان بهره بیش‌تری ببریم.
دکتر حکیمیان اضافه کرد: برای این کار به نظر آمد بهترین و مؤثرترین کار در تحول علوم انسانی، جمع کردن همه نیروها در زیر یک چتر و شاخص‌بندی کار تحول‌سازی علوم انسانی مبتنی بر مبانی عالی اسلامی و مترقی انقلاب اسلامی که حضرت امام خمینی (ره) بنای آنرا گذاشتند، است. درنهایت به این نتیجه رسیدیم که پیشنهادی در هیئت امنا پژوهشگاه تحت عنوان دوسالانه کتاب علوم انسانی با رویکرد اسلامی را ارائه کنیم تا ضمن رصد گام‌های برداشته شده و اقدامات انجام شده در کشور، نیروهایی را که می‌توانند در تراز انقلابی اسلامی قلم بزنند و در این مسیر به تحول علوم انسانی کمک کنند، شناسایی کنیم و زمینه مشارکت جویی و مشارکت پذیری را فراهم آوریم. لذا لازم است امر تحول‌سازی بر اساس شاخص‌های اسلامی، روزآمد، کارا و بومی باشد، تا نه تنها نتیجه این آثار معرفی شود، بلکه نویسندگان هم از شاخص‌های صحیح در تراز انقلاب اسلامی مطلع شوند و آثار آینده آنها بر اساس این شاخص‌ها باشد.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار کرد: ما در 11 رشته خانواده، روانشناسی، علوم تربیتی، فلسفه علوم انسانی، اقتصاد، جامعه‌شناسی، مدیریت، علوم سیاسی، ارتباطات، آینده پژوهی و حقوق و فقه اجتماعی اقدام کردیم و آثاری که از فروردین سال 1399 تا اسفند 1400 نشر پیدا کرده را در محور اول با شاخص‌هایی که مجموعه ما به آنها رسیده است تقدیر می‌کنیم.
وی گفت: در محور دوم، از طرح‌های پژوهشی آماده انتشار، تقدیر و حمایت می‌کنیم؛ یعنی طرح‌های پژوهشی دارای شاخص‌های مؤثر در تحول علوم انسانی را شناسایی کنیم و این آثار را به منصه ظهور و نشر برسانیم تا به جامعه علمی معرفی شوند؛ محور سوم هم تقدیر و حمایت از طرح‌نامه‌های پژوهشی برتر است.
دکتر حکیمیان تصریح کرد: امسال به دلیل سال اول اجرای برنامه، به این چند حوزه محدود کردیم، ولی رویکرد این است که گام‌های موثری را در صحنه بین‌الملل در این موضوع برداریم و در دوسالانه بعدی که برای سال‌های 1401 و 1402 خواهد بود، آثار بین‌المللی که در علوم انسانی با رویکرد اسلامی نوشته شده است را هم مدنظر قرار خواهیم داد، زیرا ما باید انقلاب و مبانی خود را در جهان معرفی کنیم.
وی گفت: انقلاب اسلامی ما در حوزه قدرت نظامی گام‌های مؤثری برداشته اما در یکی از حوزههایی که فراموش شده و ما دارای پتانسیل بسیاری بالا نیز هستیم و می‌تواند قدرت نرم جمهوری اسلامی در حوزه بین الملل باشد و حتی از قدرت نظامی مؤثرتر واقع شود، ارائه دستاوردها در حوزه علوم انسانی با ادبیات روز دنیا است.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار کرد: ما باید با جامعه علمی دنیا صحبت و مبانی خود را به جهان عرضه کنیم و نیز شاخص‌هایی که متحول کننده انسان طبیعی به انسان متعالی و ارتقا دهنده جهان مادی به جهان معنوی است را به دنیا معرفی کنیم و این گام بعدی ماست که معتقدیم بسیار مؤثر است و به تعبیر بنده به نوعی برجام فرهنگی است؛ به نظر می‌رسد در این موضوع موفقیت ما از برجام هسته‌ای موثرتر باشد، زیرا در این مسئله با انسان‌ها کار خواهیم داشت و می‌تواند عقلا و خردمندان دنیا را متوجه تعالی بخشی انقلاب اسلامی کند.
وی افزود: ما باید آن بٌعد تمدن سازی را که مد نظر است فعال کنیم و با توجه به استعدادهای خوبی که در دانشگاه‌ها و حوزه علمیه در حوزه علوم انسانی داریم این امر شدنی است. ما باید زمینه‌های گفت‌وگو با دنیا را فراهم کنیم و اگر بر این برجام برنامه فرهنگی که خارج از اراده دولت‌هاست تأکید کنیم، ایران هرگز محدود نمی‌گردد.
دکتر حکیمیان با تأکید بر اهمیت حوزه فرهنگی گفت: در حوزه فرهنگی ما می‌توانیم با دنیا صحبت کنیم و وقتی افکار عمومی دنیا را متوجه تعالی جمهوری اسلامی و مبانی آن کنیم، قطعاً دولت‌های متخاصم به دلیل فشار افکار عمومی خود دیگر نمی‌توانند به جمهوری اسلامی فشار اقتصادی بیاورند، اما متأسفانه در این حوزه ضعیف عمل کردیم.
وی تأکید کرد: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان یکی از سازمان‌های زیرمجموعه وزارت علوم، یک دستگاه کامل علمی پژوهشی است و تمام موارد، از مرحله ایده تا محصول و نشر و انتشار آن در جامعه علمی در پژوهشگاه انجام می‌شود.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان یک سازمان، بخشی از تحول علوم انسانی را عهده‌دار شده است و به نظر می‌رسد وزارت علوم و حوزه‌های علمیه که دارای استعدادهای شاخص اسلام مترقی در تراز انقلاب هستند، باید با هم تشریک مساعی کنند و با مساعدت سازمان‌های اقماری حوزه علوم انسانی حوزه علمیه و وزارت علوم یک تشکل برای برعهده گرفتن بخشی از وظیفه تحول علوم انسانی را تشکیل دهند، به طوری‌که با هم یک هندسه منظم کاری و یک دستگاه جامع متحول‌کننده علوم انسانی را در کشور به وجود بیاورند. به نظر بنده این امر شدنی است و به امید اینکه در سال آینده در رابطه با پیشرفت‌های برجام فرهنگی و تاثیرات آن در دنیای امروز صحبت کنیم.
وی در پایان تصریح کرد: ما غفلت زیادی داشتیم و باید بدانیم تا بحث تحول در حوزه علوم انسانی اتفاق نیفتند نه توسعه‌ای در کشور وجود خواهد داشت و نه پیشرفت متوازن و مسیر تعالی و یک فرهنگ مترقی در تراز انقلاب اسلامی را شاهد خواهیم بود. گام‌های این تحول را نیز باید دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه بردارند تا بتوانیم از مجموعه‌های دانشگاهی و طلاب در ایجاد این تحول استفاده کنیم.
نظر شما :