بین‌المللی شدن پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به معنی قرار گرفتن در مرزهای جهانی علم است

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ضرورت ایجاد سازوکارهای مؤثر در مدیریت و توسعه ارتباطات و تعاملات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با سایر مراکز علمی، پژوهشی، آموزشی و اجرایی کشور و هم‌چنین گسترش ضریب نفوذ پژوهشگاه در عرصه‌های بین‌المللی، تأسیس گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی را متناسب با اهداف و رسالت این مرکز علمی و در راستای تحقق چشم انداز برنامه استراتژیک در سال ۱۳۸۳ در پی داشت. به همین منظور خبرنگار پژوهشگاه با دکتر مهدی غلامی رئیس گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به گفت‌وگو نشسته تا نقشه راه و رسالت این گروه را شرح دهیم.

دکترمهدی غلامی در این گفت‌وگو بیان کرد: ارتباطات و همکاری‌های علمی بین‌المللی در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برخاسته و متأثر از دو حیثیت حوزوی و دانشگاهی پژوهشگاه است؛ براین اساس هرگونه تعریف از بین‌المللی شدن یا همکاری‌های پژوهشگاه باید جامع این دو حیث و با لحاظ ضرورت‌های این دو عرصه علمی و درنظر گرفتن افقی باشد که در مسیر بین‌المللی شدن پیش روی علوم انسانی و اجتماعی با رویکرد اسلامی قرار دارد.

وی افزود: از طرفی بایسته‌های بین‌المللی شدن علوم انسانی و اجتماعی اقتضا می‌کند بین‌المللی سازی ابعاد معرفت‌زا در این علوم با لحاظ تمایزات و اشتراکات آن‌ها باشد؛ برهمین مبنا به نظر می‌رسد که تولیدات اسلامی در این عرصه بیش از هر چیز باید به مثابه مجموعه نظریه‌های رقیب و بخشی از گفتمان علمی غالب و پذیرفته شده جهانی در این عرصه از علم شناخته شود.

دکترغلامی تأکید کرد: از این منظر بین‌المللی شدن پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به معنای قرار گرفتن پژوهشگاه در عرصه جهانی علم است، در حقیقت سرمایه ما برای کار بین‌المللی، فرصت‌ها و مزیت‌هایی است که پژوهشگاه در این عرصه دارد.

رئیس گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مهم‌ترین فرصت‌ها و مزیت‌های پژوهشگاه برای کار در عرصه بین‌المللی را در چهار محور مهم خلاصه کرد و گفت: اولین محور، نیروی انسانی حوزه صفی پژوهشگاه است که شامل اعضای هیئت علمی‌ و محققان دارای تخصص‌های برجسته حوزوی و دانشگاهی است؛ دومین محور، آثار، طرح‌های پژوهشی، کتب، مقالات و نشریات پژوهشگاه هستند؛ محور سوم جایگاه و رسالت پژوهشگاه است که یک رسالت منحصر به فرد در میان مراکز داخل و خارج از کشور محسوب می‌شود و می‌تواند فرصت جذب پشتیبانی برای فعالیت‌ها را به پژوهشگاه بدهد و محور چهارم آشنایی اعضای پژوهشگاه با مبانی دینی و رویکردهای اسلامی، روش‌شناسی معتبر در بهره‌گیری از متون دینی و میان رشته‌ای نسبت به موضوعات علوم انسانی و اجتماعی است.

وی در تعریف بین‌المللی شدن پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: بین‌المللی شدن پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به معنی به هم تنیدگی کارکردهای پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، خدمات تخصصی و دیگر کارویژه‌های پژوهشگاه در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی با هدف تأثیرگذاری بر جریان‌ها و فرآیندهای علمی بین‌المللی است.

دکتر غلامی ادامه داد: از این منظر، بین‌المللی شدن پژوهشگاه مستلزم پذیرفتن الزامات رسالت پژوهشگاه در تبیین علوم انسانی اسلامی است؛ روش تحقق این رسالت نیز، همکاری عالمان علوم انسانی و علوم دینی در پژوهشگاه با همتایان در سطح ملی و جهانی است.

رئیس گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در رابطه با حوزه‌های نفوذ برون مرزی و جامعه مخاطبان پژوهشگاه گفت: حوزه‌های نفوذ و جامعه مخاطبان پژوهشگاه به ترتیب اهمیت شامل: 1)کشورهای اسلامی با تأکید بر کشورهای همسایه و مجامع علمی اسلامی و مذهبی بین‌المللی و 2)کشورهای غیراسلامی و مجامع علمی فاقد سیاست‌های مغرضانه نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.

وی در توضیح نقش بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان کرد: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اعتقاد کامل به جهانی بودن تمدن اسلامی و با توجه به ظرفیت تمدنی مکتب اهل بیت(ع)، اهتمام ویژه‌ای به تبیین دیدگاه‌های اسلامی بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل بیت(ع) با بهره‌گیری از روش‌های علمی بر اساس اصل گفت‌وگو و اقناع اندیشمندان دارد؛ از این رو با شناساندن خود در عرصه‌های بین‌المللی به عنوان مرکزی علمی که با استفاده از روش‌شناسی معتبر برای بهره‌گیری از متون دینی سعی در تدوین دیدگاه‌ها و رهیافت‌های اسلامی در کنار سایر دیدگاه‌ها و رویکردها و ارائه آن‌ها به عنوان راه حلی برای مسائل جامعه اسلامی و غیراسلامی در کنار سایر راه حل‌ها را دارد، دستیابی به مرجعیت علمی را دنبال می‌کند.

دکتر غلامی با بیان اینکه نقشه راه همکاری‌های بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در دو دسته اهداف کلان و بلندمدت ترسیم می‌شود، در تشریح اهداف کلان گفت: اولین هدف افزایش رؤیت‌پذیری پژوهشگاه در سطح بین‌المللی از طریق بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی و بسترهای علم‌سنجی و افزایش ضریب نفوذ پژوهشگاه در سطح جهانی است؛ هدف دوم جلب توجه جامعه علمی جهانی به علم و دانش اصیل اسلامی و ایجاد فضای تولید نظریه‌ها، اندیشه‌ها و گفت‌وگوی علمی؛ هدف سوم جریان سازی علمی و فکری در عرصه جهانی و قرارگرفتن در مرزهای جهانی علم از طریق رقابت با دیدگاه‌ها و نظریه‌های رقیب است.

وی ادامه داد: هدف کلان چهارم اتخاذ دیپلماسی علمی متناسب با علوم انسانی اجتماعی از منظر اسلامی و مشارکت فعال در رویه‌های جهانی تولید علم؛ پنجمین هدف تلاش برای شناساندن پژوهشگاه در عرصه بین‌المللی با تأکید بر مزیت‌های اختصاصی فعالیت خود؛ هدف ششم برنامه‌ریزی به منظور ایجاد رویکرد بین‌المللی در فعالیت‌های پژوهشی، آموزشی و فرهنگی گروه‌های پژوهشی پژوهشگاه، هفتمین هدف دستیابی به مرجعیت علمی در سطح منطقه و در میان کشورهای اسلامی و جایگاه با ثبات علمی در سطح بین‌المللی و هدف هشتم کسب درآمدهای اختصاصی ارزی از محل فعالیت‌های بین‌المللی است.

رئیس گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه راهبردهایی نیز برای تحقق این اهداف تعریف شده‌اند و در حقیقت اهداف بلندمدت همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه هستند، گفت: ارتقا جایگاه پژوهشگاه در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی؛ اتخاذ رویکرد حل مسئله مشترک در فعالیت‌های پژوهشی بین‌المللی و انجام پژوهش‌های مشترک بین‌المللی؛ ایجاد زمینه‌های تعامل مستمر میان اعضای هیئت علمی پژوهشگاه و اندیشمندان علوم انسانی و عالمان علوم دینی در تراز جهانی؛ توجه به آموزش بین‌الملل و جذب دانشجویان خارجی با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص و آشنا با رسالت پژوهشگاه در سطح بین‌المللی که هدف از این بخش تدوین دیدگاه‌ها و رویکردها از طریق دانش آموختگان خارجی پژوهشگاه برای مخاطبان برون مرزی است از اهداف بلند مدت همکاری‌های بین‌المللی هستند.

وی ادامه داد: توانمندسازی اعضای هیئت علمی به منظور حضور مؤثر و فعال در رویدادهای بین‌المللی و ایفای نقش فعال در رؤیت‌پذیری پژوهشگاه در سطح جهانی؛ استقرار فرهنگ سازمانی متناسب با فعالیت‌های بین‌المللی در میان اعضای هیئت علمی و کارکنان پژوهشگاه؛ توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات به منظور بهره‌گیری از فضای مجازی برای تحقق اهداف بین‌المللی پژوهشگاه؛ تولید آثار برای مخاطبان برون مرزی و نشر بین‌المللی آثار پژوهشگاه و استقرار ساختار سازمانی متناسب برای پشتیبانی فعالیت‌های بین‌المللی و ایجاد زمینه استمرار فعالیت‌ها در سطح فردی و سازمانی نیز از دیگر اهداف بلندمدت همکاری‌های بین‌المللی هستند.

دکتر غلامی با تأکید بر اینکه بین‌المللی شدن در پژوهشگاه به عنوان فرآیند در نظر گرفته می شود تا بتوانیم اهداف کلان پژوهشگاه را در سطح بین‌المللی دنبال کنیم، گفت: ما اهداف بین‌المللی را در کنار اهداف پژوهشگاه قرار نمی‌دهیم و به بین‌المللی شدن به عنوان یک فرآیند نگاه می‌کنیم.

وی در پایان تصریح کرد: نقشه راه گروه همکاری‌های علمی بین‌المللی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سه سال اخیر تدوین و بخشی از شاخص‌ها و پیش نیازها نیز انجام شده که در یک برنامه 4 ساله به خصوص در حوزه استقرار ساختار و فرهنگ سازمانی و سپس حوزه آموزش بین‌الملل کار خواهد شد.