فقر تاریخ‌نگاری جنگ‌های صلیبی از نکات مهم تاریخ‌نگاری اسلامی است. حوادث مهم جنگ‌های صلیبی در طی دو سده بیشتر در قالب واقعه‌نگاری روزشمار یا حولیات در کتب تاریخی متقدمین آمده و آنچه در این حوزه تاریخ‌نگاری اسلامی قابل برداشت است، تاریخ سیاسی و نظامی جنگ‌هاست نه تاریخ اجتماعی و فرهنگی. از این میان فقط یک اثر است که می‌درخشد. الاعتبار تألیف اسامه‌بن منفذ شیزری یک تصویر جامع از آنچه مشاهده کرده است. بی‌تردید اگر فرهنگ و جامعه‌شناسی صلیبی‌های مقیم شام را جست و جو کنیم، بهترین منبع ‌الاعتبار اسامه است. نگاهی واقع‌بینانه و منصفانه به رفتار اجتماعی، فرهنگی و علمی صلیبی‌های مقیم شام، که به دور از هر تعصب مذهبی، دور بودن مسیحیان آن روزگار از کاروان فرهنگ و دانش را ارائه می‌دهد و البته در میان مسیحیان بومی شرقی ساکن شام هم کسانی هستند که برخلاف هم‌کیشان مهاجم غربی خود از فرهنگ و خرد بهره‌ای برده‌اند. کتاب الاعتبار اسامه بن منقذ در سه فصل ۱. جنگ‌ها و سفرها؛ ۲. نکات ظریف و لطیف؛ ۳. رخدادهای ویژه صید و شکار، گزارش‌های خواندنی از جامعه صلیبی آن روزگار ارائه می‌دهد. متن دیگر این مجموعه الاعلام و التبیین فی خروج الملاعین الفرنج علی دیار المسلمین تألیف ابن حریری از نویسندگان ناشناخته قرن دهم هجری است. این کتاب گاهشمار مختصر و نه چندان دقیق جنگ‌های حدوداً دویست ساله صلیبی است و چون این کتاب و الاعتبار تنها دو مکتوب اختصاصی تاریخ‌نگاری اسلامی است با هم و با عنوان متون اسلامی چاپ شده‌اند.