دیلتای از طریق طرح روان‌شناسی و طرح هرمنوتیک حیات تاریخی ـ اجتماعی به تأمل در باب بنیاد فلسفی علوم‌انسانی می‌پردازد. وی ضمن نقادی پوزیتیویسم و هیستوریسم در فلسفه ‌علوم‌انسانی، «عینیّت» را از پوزیتیویسم و «تاریخمندی» را از هیستوریسم به عنوان نقاط قوت این دو بر می‌گیرد. وی با اخذ ایده «روح عینی» هگل و با قرار دادن آن در بستری تاریخی ـ تجربی و فرهنگی، در کنار تبیینی که از رابطه سه‌گانه تجربه زیسته، عینیت‌یافتگی‌های حیات و تعابیر حیات ارائه داده، به دفاع فلسفی از عینیّت علوم انسانی می‌پردازد.