جهان اسلام در دوره امام صادق(ع) با تحولات اجتماعی کلانی روبه‌رو بود. گسترش مرزهای جغرافیای هم‌زمان با آغاز دوره تابعین و سقوط اُمَویان و برآمدن عباسیان و نیز ظهور و بروز گروه‌های فکری و سیاسی متفاوت با افکاری متنوع، عاملیتِ‌ بخشی از این تحولات را برعهده داشت. امام(ع) در چنین شرایطی زیست و با تأسیس مکتبی ماندگار همگان را وامدار خود نمود و الگو بودن خود را اثبات کرد. تحقیق پیش‌رو، شناخت‌نامه امام صادق(ع) را با استفاده از همه ظرفیت‌های پژوهشی و منابع علوم گوناگون با رویکردی تحلیلی و انتقادی مطالعه می‎‌کند و تلاش دارد به ناپیموده‌‏‎هایی در این عرصه بپردازد، جایگاه مباحث و بستر تاریخی اخبار و انعکاس آنها را در زمان‌های بعد بیابد تا شاید‌ به کشف واقعیات این بخش از زندگانی امام(ع) دست‌ یابد و به پیشرفت دانش سیره کمک نماید. با چنین چشم‌اندازی، شناخت‌نامه آن حضرت با هندسه ویژگی‌های فردی و احوال شخصی امام(ع) بستگان و یاران آن امام(ع) امامت و معجزات حضرت و نیز جایگاه و منزلت ایشان، به‌عنوان آغازین بحث‌های تاریخ زندگانی آن حضرت، بررسی می‌شود.