فرهنگ و تمدن اسلامی اگر بخواهد هویت ممتاز خود را حفظ کرده، به بالندگی خود ادامه دهد، گریزی از تولید فلسفة تعلیم و تربیت و علوم تربیتی خاص خود ندارد. نخستین گام در این مسیر، بازخوانی فلسفه‌های شکوفا‌شده در دامن فرهنگ و تمدن اسلامی و سازگار شده با اقتضائات آن با نگاه تعلیم ‌وتربیتی است.
این اثر که حاصل سه طرح پژوهشی  (فلسفة تعلیم ‌و تربیت مشاء، اشراق و متعالیه)  و در قالب کتاب درسی تلخیص و بازنویسی شده، گام نخست در تدوین فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی ‌ایرانی است که با بازخوانی این فلسفه‌ها با نگاه تربیتی، مبانی تعلیم‌ و تربیت برای هر مکتب فلسفی به صورت جداگانه در قالب مبانی مابعدالطبیعی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، اخلاق‌شناختی و جامعه‌شناختی تعلیم ‌و تربیت استخراج و ارائه شده است. همچنین با استخراج دلالت‌های مبانی و استخراج آرای تربیتی فیلسوفان هر مکتب، نظریة تعلیم ‌و تربیت آنان را به‌صورت مستقل در قالب مفهوم و ماهیت، اهداف، ساحت‌ها، عوامل، مراحل تربیت و... ارائه کرده است.