ظهور اسلام و فراگیری جهانی آن، تمدنی را خلق کرد که سبب بروز نوآوری‌های فراوان در علوم مختلف شد. اسلام با تأکید بر برابری نژادی و کنار زدن نظام طبقاتی، کسب دانش‌ در هر مکان و زمان و اهتمام  به تفکر، تدبر و بصیرت، زمینه را برای بروز تمدنی بزرگ فراهم ساخت. دانستن و کنجکاوی و نه منفعت‌گرایی در تمدن اسلامی، شاخه‌های مختلف علمی را دگرگون ساخت. علوم عقلی، نقلی و ادبی با رشد تمدن اسلامی متحول شدند و دانشمندان بزرگی در علوم مختلف ظهور کردند. قرون سوم تا پنجم هجری اوج رشد و بالندگی تمدن اسلامی است چنان‌که تجلی‌گاه مشهورترین دانشمندان دنیا با خلاقیت‌های نوین در رشته‌های مختلف به شمار می‌‌آید.