متون مالیه شیعیان در فرهنگ و تمدن اسلامی
Shiite tax texts in Islamic civilization and culture
از ویژگیهای تاریخنگاری در فرهنگ و تمدن اسلامی، ظهور سبک جدیدی بود که درکنار تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، جنبه مالی جامعه اسلامی را مورد توجه قرار میداد. از قرون اولیه اسلامی تکنگاریهای بسیاری با موضوعات مالی و تحت عناوینی همچون، اسواق (بازارها)، اموال، جزیه، دینار و درهم، تجارت، مکاسب، صنایع، زکات، خمس، اوزان و مقادیر و اسعار(نرخها) و مانند آن، با توجه به عوامل و زمینههای دینی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مورد توجه نویسندگان شیعه قرارگرفت. با مطالعات انجام شده میتوان گونههای متنوعی در دستهبندی تکنگاریهای مالی شیعیان از جمله فقهی ـ حدیثی، تاریخی ـ وقایعنگاشتی، سیاسی ـ اداری، کلامی و ادبی جستجو کرد؛ زیرا نویسندگان شیعه با توجه به علل و زمینههای مختلف و در جایگاه مورخ، فقیه، محدث، کاتب، وزیر، عالم و حاسب با انگیزهها، روش نگارش و نوع نگاه متفاوت به مسائل مالی به تدوین این آثار پرداختهاند.