عدالت و کارآیی در اقتصاد اسلامی

چگونگی ساختارهای جامعه در استفاده از منابع در تولید و توزیع مواهب اولیه و امکانات و محصولات در جامعه از مباحث مهم و تمایزبخش نظامهای اقتصادی است. پاسخ به سوالات متداول و مرسوم نظام های اقتصادی در مورد محصول تولیدی و چگونگی تولیدی آن و برای که بودن آن در حقیقت تعیین ترتیباتی است که اسکلت¬بندی ساختمان یک جامعه را شکل می¬دهد و مسیر حرکت جامعه را به سوی آرمان های آن تعیین می کند. پرواضح است که پاسخ به سوالات مزبور مبتنی بر نوع نگرشی است که در مورد اهداف تشکیل جامعه وجود دارد.
کارایی که نمادی از اهمیت رشد اقتصادی است، یکی از راه حلهایی است که در راستای پاسخ به سوالات یاد شده ارائه گردیده و با استقبال گسترده اقتصاددانان و دیگردانشمندان علوم اجتماعی مواجه شده است. این شیوه به طور مستمر مورد استفاده اقتصاددانان قرار گرفته و در دهه های اخیر قلمرو آن به حوزه دیگر علوم انسانی نظیر حقوق نیز سرایت کرده است.
بدیهی است که ابتناء مناسبات جامعه بر اساس کارایی ممکن است موجد برخی تعارضات با پاره ای از اهداف و آرمانهای نظام های اجتماعی و اقتصادی گردد. عدالت از جمله اهدافی است که نسبت آن با کارایی  همواره از سوی نظریه پردازان علوم اجتماعی مورد توجه و منازعه بوده است. عدالت بمثابه یکی از والاترین آرمانهای انسانی انگیزه ای برای جنبشها  و حتی انقلابهای انسان بوده و همواره معیاری برای ارزیابی نهادهای اجتماعی محسوب می¬شده است. بر اساس تعریفی که از عدالت می¬شود این مفهوم می تواند در تخصیص منابع، بدیلی برای مفهوم کارایی باشد و  برهمین اساس بررسی  نسبت مفاهیمی مانند کارایی و عدالت در تعیین نوع ترتیبات اجتماعی مهم و غیرقابل اغماض است.