نشست‌ها و کرسی‌ها

نشست نسبت تجربه دینی و اخلاقی

سئوالاتی نظیر: تجربه دینی چیست؟ تجربه اخلاقی چیست؟ و چه نسبتی میان آن دو برقرار است؟ از جمله پرسش های مطرح در این خصوص می باشد که در جلسه پاسخی در باره ی آن ها توسط سخنرانان ارائه خواهد شد.

نشست نقد طرح پژوهشی درآمدی بر فلسفه حق

توسط حجت الاسلام دکتر محمدحسین طالبی عضو هیأت علمی گروه حقوق اسلامی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه پنج شنبه 27 مهر ماه از ساعت 8 الی 12 با حضور حج الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی رئیس سازمان سمت و دکتر سید مصطفی محقق داماد به عنوان ناقد در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه آشنایی با طرح: مؤلف در مقدمه این طرح چنین بیان داشته است: طرح «درآمدی بر فلسفه حق»، قرن‌ها است که فیلسوفان مسلمان خود را به مباحث متافیزیک مشغول ساخته و از ورود در مباحث اجتماعی، به ویژه مسئله حق و عدالت، پرهیز کرده‌اند. فقیهان و حقوق‌دانان هم که نسبتی مستقیم با این مسئله دارند به صورتی گذرا و سطحی از کنار آن عبور کرده‌اند. به استثنای چند اثر مختصر درباره حق و حکم از نگاه علم فقه، نهایت کوشش آنها در این زمینه به توضیح مختصری درباره مفهوم حق و انواع آن در دانش فقه و حقوق و فرق آن باحکم محدود شده است که حجم آن در بیشتر آثار علمی این گروه از دانشمندان از چند صفحه تجاوز نمی‌کند. متکلمان و عالمان علم اخلاق و سایر پژوهندگان در عرصه‌های گوناگون علوم انسانی نیز به تبیین این موضوع اجتماعی بسیار مهم و نظریه پردازی درباره آن اقدام نکرده‌اند. انتظار این بود که دانشمندان مسلمان هریک از زاویه نگرش تخصصی حوزه دانش مورد علاقه خویش به مسئله حق با دقت نظر توجه می‌کردند، هرچند که در دو دهه اخیر برخی از آنها کمابیش مطالبی در این باره منتشر کرده‌اند.

نشست روش‌شناسی بیزگرایانه

نشست نقد عقلانیت علمی از منظر فایرابند

عقلانیت علم از منظر فایرابند تاریخ برگزاری: 23/1/91 ساعت برگزاری : 16-18 نوع نشست: عمومی (با حضور پژوهشگران و کارشناسان و دانشجویان نهادهای علمی) محورهای نشست: 1- نقد عقلانیت به مثابه روش علمی - بررسی استدلالات گالیله درباره حرکت زمین و تلسکوپ - آیا روش علمی مطلوب است؟ - عقل و عمل 2- روش شناسی فایرابند - روش برهان خلف - روش مردم شناسی 3- آیا فایرابند در نقد عقلانیت با پارادکس مواجه است؟ سوالات مورد نظر جهت پاسخ در نشست: - مقومات نقدهای فایرابند بر عقلانیت علم ( عقلانیت علم به مثابه روش علمی)کدامند؟ - آیا فایرابند در استدلالاتش از روش خاصی استفاده می کند؟ - آیا فایرابند روش خاصی را برای فهم علم توصیه می کند؟ - اگر پاسخ به دو پرسش فوق "بلی" است آیا فایرابند در نقد عقلانیت با پارادکس مواجه است؟ سخنران : غلامحسین مقدم حیدری - عضو هیئت علمی پزوهشگاه علوم انسانی دبیر نشست: دکتر مهدی علیپور - عضو هیئت علمی پژ‍وهشگاه حوزه و دانشگاه

نشست دفاع از واقع گرایی مستقیم در ادراک حسی

محورهای نشست: - اشاره به چیستی ادراک حسی - اشاره به دیدگاه‌های مطرح در خصوص فرایند ادراک حسی؛ پدیدارگرایی، نظریه قیدی، نظریه‌های فصلی، و واقع‌گرایی مستقیم - دفاع از واقع‌گرایی مستقیم سوالات مورد نظر جهت پاسخ در نشست: - آیا واقع‌گرایی مستقیم در باب ادراک حسی معقول و قابل دفاع است؟

نشست علمی تخصصی برونگرایی در محتوا و معرفت پیشینی به حالات ذهنی

چهارشنبه 13 اردیبهشت از ساعت 16 تا 18 هدف از برگزاری: تبیین تنقیح بعضی از مبانی معرفتی علوم انسانی به طور خاص تبیین چیستی برون گرایی در محتوا و چگونگی امکان معرفت پیشینی به حالات ذهنی در فرض برون گرایی سخنران: دکتر محمود مروارید محقق پژوهشگاه دانش‌های بنیادین

نشست درنگی در علم آگوستینی(ارزیابی دیدگاه آلوین پلانتینگا در علم دینی)

محورهای این نشست : چیستی، سنجش و نقد دیدگاه علم آگوستینی براساس برداشت وی، الوین پلانتینگا ظاهراً برخی از باورهای دینی را با برخی از یافته های علم امروزی متعارض می یابد، از این رو پیشنهاد می کند برای آن که هم علم بتواند اشتباهات تفسیری ما را از متون دینی تصحیح کند و هم دین راهنمای علم در پرهیز از یکی انگاشتن نظریه های علمی با حقیقت شود، باید به علمی روی آوریم که از هرآن چه می دانیم بهره ببرد؛ خواه آموزه ها و باورهای دینی، خواه داده های تجربی و یافته های علمی

نشست امکان سنجی تعمیم حجیت به حوزه های نو ظهور در علوم انسانی

نشست واگرایی و همگرایی گروه های فعّال در عصر رسول خدا(ص)

برگزار کنندگان: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری پژوهشکده تاریخ اسلام سخنران: حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین حسینیان مقدم استادیار گروه تاریخ اسلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اهداف: - آشنایی جامعه علمی و دانشگاهی با عصر نبوی(ص) - تبیین زوایایی از زندگانی رسول خدا(صلوات الله علیه) با تکیه بر نقش آفرینی اصحاب آن بزرگوار در حوادث سیاسی اجتماعی آن دوره - ترسیم زمینه ها و پیامدهای واگرایی و همگرایی صحابه در دوره گذار از تفکر جاهلی به اسلامی - تبیین رقابتی بودن آن دوره در عین وجود همدلی ها و در نتیجه تبیین نقد پذیری علمی و روشمند تفکر برخورد یکسان با همه صحابه همچنین این نشست علمی بنا دارد - نقش یهود و منافقین در واگرایی اصحاب رسول خدا (صلوات الله علیه) - تأثیر عوامل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی در بروز یا تشدید واگرایی ها - نقش و راهکار های رسول خدا(صلوات الله علیه) (به عنوان رهبری جامعه) در کنترل و هدایت واگرایی ها - علل و عوامل بروز همگرایی درعصر نبوی(ص) و پدیدار شناسی سقیفه با پیشینه واگرایی را تبیین کند.

نشست اِرهاص و معجزه از منظر تاریخ

چکیده وقوع اعجاز و عمل خارق العاده با مقایسه به زمان ادعای نبوت می تواند در یکی از سه زمان : گذشته ، حال و آینده باشد. بنابر این : ارهاص: معجزه و عمل خارق العاده ای است که از سوی پیامبر یا از طرف کس دیگر اما مربوط به پیامبراست و پیش از ادعای نبوت اتفاق می افتد مانند ساطع شدن نور از پیامبر بعد از ولادت، خشک شدن دریاچه ساوه ، فرو ریختن کاخ کسری . اما معجزه مربوط به بعد از بعثت انبیا می باشد و در تعریف آن گفته اند : تعریف معجزه :‌لقد عرّف علماء العقیده المعجزه بتعاریف مختلفه أتقنها و أکملها هو: انّ المعجزه أمر خارق للعاده، مقرون بالدعوى، و التحدّی، مع عدم المعارضه، و مطابقه الدعوى ویژگی های معجزه : امری برخلاف جریان طبیعی عالم و خارق عادت و خارج از توان متعارف بشر ؛ همراه و توام با دعوت به نبوت؛ همراه با تحدی و فرا خوانی همگان است ؛‌مغلوب عوامل دیگر واقع نمی شود. نه تنها تردیدی در اصل وجود معجزه نیست، بلکه یکی از دلایل اثبات نبوت انبیاست و پیامبران معجزاتی است که از جانب خدای تعالی آورده اند. قرآن کریم صریحاً جنبه اعجاز و فوق بشرى خود را در آیاتى چند اعلام‏ کرده همچنان که به وقوع معجزات دیگر غیر از قرآن از خاتم‏الانبیاء تصریح کرده است. اما بحث دراین است آیا اخباری که تحت عنوان معجزه نقل شده است، اولا آیا مفهوم واقعی معجزه بر آنها صدق می کند یا نه؟ ثانیا از کجا بدانیم که کتب تاریخی همان معجزه را که انبیا آورده اند، بدان شکل نقل کرده اند. (وثاقت تاریخی معجزه )‌. ثالثا آیا شهرت و متداول نقل شدن مطلبی می تواند دلیل بر ثبوت آن باشد و اصولا آیا تلازمی بین شهرت و صحت وجود دارد ؟ لازم به ذکر است که منکر شدن برخی روایات تاریخی دلیل بر انکار تاریخی آن نیست بکله تنها دال بر عدم ثبوت آن است و می گوییم برای ما اثبات نشده است. اخبار معجزه و خارق العاده در قرون متعدد تکثر پیدا کرده و از ده مورد که سیره ابن هشام ذکر کرده است در سده های بعد تا هزار و سه هزار مورد رسیده است. سوال این است که آیا فربهی روایات می تواند دلیل بر ساختگی بودن آنها باشد؟ فرضیه ها و سوالات متعددی وجود دارد که از جمله آنها این است که آیا مبادی تصوری معجزه در منابع تاریخی خوب منقح نشده است؟ آیا مصارد همه منابع یکی بوده است ؟ آیا اتحاد مفهومی بین منابع وجود داشته است ؟‌ چرا این همه معجزه نقل شده است و نقل این اخبار در پاسخ به چه نیازی صورت گرفته است . این ها سوالاتی است که این نشست به آنها پاسخ می دهد. در بررسی اخبار معجزه دو نکته بسیار حائز اهمیت است اول این که هر کدام از اخبار نقل شده باید جداگانه بررسی شود که صادق است یا کاذب و نفی و اثبات هر خبری ربطی به خبر دیگر ندارد . دوم این که تا به حال چنان از حقانیت این گزاره ها سخن رفته است که گویی همه آنها ناظر به واقع هستند ،‌اما در واقع جای نقد وبررسی در آنها وجود داد . رمضان محمدی